Telksinoe - ustawy

©Telksinoe s. 1/20

Opracowano na podstawie t.j.

Dz. U. z 2015 r. poz. 86, 211, 1045, 1137.

U S T A W A

z dnia 28 lipca 1983 r.

o podatku od spadków i darowizn

Rozdział 1

Przedmiot opodatkowania

Art. 1. 1. Podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”,

podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na

terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na

terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

1) dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego,

polecenia testamentowego;

2) darowizny, polecenia darczyńcy;

3) zasiedzenia;

4) nieodpłatnego zniesienia współwłasności;

5) zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez

spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;

6) nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.

2. Podatkowi podlega również nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na

podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci oraz nabycie jednostek

uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego

otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek

jego śmierci.

Art. 1a. Przepisy ustawy o nieodpłatnym zniesieniu współwłasności stosuje się

odpowiednio do nieodpłatnego:

1) nabycia własności rzeczy wspólnej (wspólnego prawa majątkowego) albo jej

części przez niektórych dotychczasowych współwłaścicieli na dalszą

współwłasność;

2) wyodrębnienia własności lokali na rzecz niektórych lub wszystkich

współwłaścicieli.

2016-02-11

©Telksinoe s. 2/20

Art. 2. Nabycie własności rzeczy znajdujących się za granicą lub praw

majątkowych wykonywanych za granicą podlega podatkowi, jeżeli w chwili

otwarcia spadku lub zawarcia umowy darowizny nabywca był obywatelem polskim

lub miał miejsce stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Art. 3. Podatkowi nie podlega:

1) nabycie własności rzeczy ruchomych znajdujących się na terytorium

Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych podlegających wykonaniu na

terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli w dniu nabycia ani nabywca, ani

też spadkodawca lub darczyńca nie byli obywatelami polskimi i nie mieli

miejsca stałego pobytu lub siedziby na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

2) nabycie w drodze spadku, zapisu windykacyjnego lub darowizny praw

autorskich i praw pokrewnych, praw do projektów wynalazczych, znaków

towarowych i wzorów zdobniczych oraz wierzytelności wynikających

z nabycia tych praw;

3) (uchylony)

4) nabycie w drodze dziedziczenia środków z pracowniczego programu

emerytalnego;

5) nabycie w drodze spadku środków zgromadzonych na rachunku zmarłego

członka otwartego funduszu emerytalnego;

6) nabycie w drodze spadku środków zgromadzonych na indywidualnym koncie

emerytalnym oraz na indywidualnym koncie zabezpieczenia emerytalnego;

7) nabycie w drodze spadku kwoty składek zewidencjonowanych na subkoncie,

o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie

ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1442, z późn. zm. 1)).

Art. 4. 1. Zwalnia się od podatku:

1) nabycie własności gruntów, stanowiących gospodarstwo rolne w rozumieniu

przepisów o podatku rolnym, wraz z będącymi ich częścią składową drzewami

i innymi roślinami, pod warunkiem że w wyniku nabycia zostanie utworzone

lub powiększone gospodarstwo rolne, a powierzchnia gospodarstwa rolnego

utworzonego lub powstałego w wyniku powiększenia będzie nie mniejsza niż

Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2013 r. poz. 1623,

1650 i 1717 oraz z 2014 r. poz. 567, 598, 1146, 1161, 1662 i 1831.

2016-02-11

©Telksinoe s. 3/20

11 ha i nie większa niż 300 ha oraz gospodarstwo to będzie prowadzone przez

nabywcę przez okres co najmniej 5 lat od dnia nabycia; zwolnienie to stanowi

pomoc de minimis w rolnictwie, o której mowa w rozporządzeniu Komisji (UE)

nr 1408/2013 z dnia 18 grudnia 2013 r. w sprawie stosowania art. 107

i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis

w sektorze rolnym (Dz. Urz. UE L 352 z 24.12.2013, str. 9);

2) (uchylony)

3) nabycie praw do wkładów w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub

w spółdzielni kółek rolniczych;

4) (uchylony)

5) nabycie w drodze darowizny pieniędzy lub innych rzeczy przez osobę zaliczoną

do I grupy podatkowej w wysokości nieprzekraczającej 9637 zł od jednego

darczyńcy, a od wielu darczyńców łącznie nie więcej niż 19 274 zł w okresie

5 lat od daty pierwszej darowizny, jeżeli pieniądze te lub rzeczy obdarowany

przeznaczy w okresie 12 miesięcy od dnia ich otrzymania na wkład budowlany

lub mieszkaniowy do spółdzielni, budowę domu jednorodzinnego, nabycie

lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość albo spłatę

zabezpieczonego hipoteką kredytu mieszkaniowego wraz z odsetkami;

5a) nabycie w drodze dziedziczenia praw do wkładu mieszkaniowego w spółdzielni

mieszkaniowej przez osobę zaliczoną do I lub II grupy podatkowej, jeżeli

spełnia warunki określone w art. 16 ust. 2 pkt 2–5 oraz spółdzielcze prawo do

tego lokalu będzie przysługiwało nabywcy wkładu przez okres co najmniej 5 lat

od dnia jego ustanowienia; warunek ten uważa się za zachowany także

w przypadku przeniesienia przez spółdzielnię własności tego lokalu na

nabywcę;

6) nabycie w drodze darowizny praw do rachunku oszczędnościowo-kredytowego

przez osobę pozostającą faktycznie we wspólnym pożyciu małżeńskim

z posiadaczem rachunku oszczędnościowo-kredytowego w kasie

mieszkaniowej, pod warunkiem przeznaczenia środków zgromadzonych na tym

rachunku na cele mieszkaniowe;

7) (uchylony)

2016-02-11

©Telksinoe s. 4/20

8) nabycie własności fizycznie wydzielonych części nieruchomości w drodze

zasiedzenia przez osoby będące współwłaścicielami ułamkowych części

nieruchomości – do wysokości udziału we współwłasności;

9) nabycie w drodze spadku lub zapisu windykacyjnego:

a) przez osoby zaliczone do I i II grupy podatkowej przedmiotów

wyposażenia mieszkania, pościeli, odzieży, bielizny oraz narzędzi pracy

przeznaczonych do użytku w gospodarstwie domowym; jeżeli w skład

wyposażenia mieszkania wchodzą meble zabytkowe, przepis lit. c

niniejszego punktu stosuje się odpowiednio,

b) dzieł sztuki i rękopisów będących przedmiotem twórczości spadkodawcy

oraz materiałów bibliotecznych, jeżeli spadkodawca zajmował się

twórczością lub działalnością naukową, oświatową, artystyczną, literacką

lub publicystyczną,

c) zabytków ruchomych i kolekcji wpisanych do rejestru zabytków, a także

zabytków użyczonych muzeum w celach naukowych lub

wystawienniczych na okres nie krótszy niż 2 lata,

d) przez osoby zaliczone do I i II grupy podatkowej zabytków nieruchomych

wpisanych do rejestru zabytków, jeżeli nabywca zabezpiecza je

i konserwuje zgodnie z obowiązującymi przepisami;

10) (uchylony)

11) (uchylony)

12) nabycie przez rolnika pojazdów rolniczych i maszyn rolniczych oraz części do

tych pojazdów i maszyn pod warunkiem, że te pojazdy i maszyny rolnicze

w ciągu 3 lat od daty otrzymania nie zostaną przez nabywcę sprzedane lub

darowane osobom trzecim; niedotrzymanie tego warunku powoduje utratę

zwolnienia;

13) (uchylony)

14) (uchylony)

15) nabycie przez osoby zaliczone do I grupy podatkowej własności rzeczy lub

praw majątkowych w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności;

16) nabycie w drodze spadku prawa do rekompensaty w rozumieniu ustawy z dnia

8 lipca 2005 r. o realizacji prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia

2016-02-11

©Telksinoe s. 5/20

nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z

2014 r. poz. 1090);

17) nabycie w drodze dziedziczenia lub darowizny przez osoby tworzące rodzinę

zastępczą lub prowadzącego rodzinny dom dziecka, o których mowa

w przepisach o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, pieniędzy lub

innych rzeczy pod warunkiem, że pieniądze te lub rzeczy w okresie 12 miesięcy

od dnia ich otrzymania zostaną przeznaczone na cele bezpośrednio związane ze

sprawowaniem pieczy zastępczej.

2. (uchylony)

3. (uchylony)

4. Zwolnienia określone w ust. 1 i w art. 4a stosuje się, jeżeli w chwili nabycia

nabywca posiadał obywatelstwo polskie lub obywatelstwo jednego z państw

członkowskich Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego

Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stron umowy o Europejskim Obszarze

Gospodarczym lub miał miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej

Polskiej lub na terytorium takiego państwa.

5. (uchylony)

6. (uchylony)

Art. 4a. 1. Zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw

majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma

i macochę, jeżeli:

1) zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu

naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania

obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2–5, 7 i 8

oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia – w terminie

6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego

nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz

2) w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia

darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej

osoby w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie

nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych,

przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 – udokumentują ich otrzymanie

dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny

2016-02-11

©Telksinoe s. 6/20

niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub

przekazem pocztowym.

1a. Jeżeli dokumentem potwierdzającym nabycie własności rzeczy lub praw

majątkowych jest akt poświadczenia dziedziczenia lub europejskie poświadczenie

spadkowe, termin 6 miesięcy, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, do zgłoszenia tego

nabycia właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego liczy się od dnia

zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia lub wydania europejskiego

poświadczenia spadkowego, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4.

2. Jeżeli nabywca dowiedział się o nabyciu własności rzeczy lub praw

majątkowych po upływie terminów, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lub ust. 1a,

zwolnienie, o którym mowa w ust. 1, stosuje się, gdy nabywca zgłosi te rzeczy lub

prawa majątkowe naczelnikowi urzędu skarbowego nie później niż w terminie 6

miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o ich nabyciu, oraz uprawdopodobni fakt

późniejszego powzięcia wiadomości o ich nabyciu.

3. W przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1–2, nabycie

własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach

określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej.

4. Obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy:

1) wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby lub po tej samej osobie

w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie,

doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, nie

przekracza kwoty określonej w art. 9 ust. 1 pkt 1 lub

2) nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego

albo w tej formie zostało złożone oświadczenie woli jednej ze stron.

5. Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze

rozporządzenia, wzór zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych

i zakres danych w nim zawartych, w tym w szczególności:

1) dane identyfikujące podatników obowiązanych do złożenia zgłoszenia oraz

dane stanowiące podstawę zaliczenia do I grupy podatkowej,

2) dane identyfikujące oraz ostatni adres spadkodawcy, darczyńcy lub innej osoby,

od której lub po której została nabyta własność rzeczy lub prawa majątkowe,

2016-02-11

©Telksinoe s. 7/20

3) dane dotyczące nabytych rzeczy lub praw majątkowych, ich rodzaj, miejsce

położenia rzeczy lub wykonywania praw majątkowych, wraz z ich wartością

rynkową oraz wielkość nabytego udziału

– uwzględniając konieczność potwierdzenia nabycia w celu skorzystania ze

zwolnienia.

Rozdział 2

Obowiązek podatkowy

Art. 5. Obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw

majątkowych.

Art. 6. 1. Obowiązek podatkowy powstaje:

1) przy nabyciu w drodze dziedziczenia – z chwilą przyjęcia spadku;

2) przy nabyciu w drodze zapisu zwykłego, dalszego zapisu lub z polecenia

testamentowego – z chwilą wykonania zapisu zwykłego, dalszego zapisu lub

polecenia;

2a) przy nabyciu tytułem zachowku – z chwilą zaspokojenia roszczenia;

2b) przy nabyciu w drodze zapisu windykacyjnego – z chwilą uprawomocnienia się

orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, postanowienia częściowego

stwierdzającego nabycie przedmiotu zapisu windykacyjnego, zarejestrowania

aktu poświadczenia dziedziczenia lub wydania europejskiego poświadczenia

spadkowego;

3) przy nabyciu praw do wkładów oszczędnościowych określonych w art. 1

ust. 2 – z chwilą śmierci wkładcy;

3a) przy nabyciu jednostek uczestnictwa określonych w art. 1 ust. 2 – z chwilą

śmierci uczestnika funduszu inwestycyjnego;

4) przy nabyciu w drodze darowizny – z chwilą złożenia przez darczyńcę

oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez

zachowania przewidzianej formy – z chwilą spełnienia przyrzeczonego

świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają

szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje

z chwilą złożenia takich oświadczeń;

5) przy nabyciu z polecenia darczyńcy – z chwilą wykonania polecenia;

2016-02-11

©Telksinoe s. 8/20

6) przy nabyciu w drodze zasiedzenia – z chwilą uprawomocnienia się

postanowienia sądu stwierdzającego zasiedzenie;

7) przy nabyciu w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności – z chwilą

zawarcia umowy albo ugody lub uprawomocnienia się orzeczenia sądu, jeżeli

ich skutkiem jest nieodpłatne zniesienie współwłasności;

8) przy nabyciu w drodze nieodpłatnej służebności, renty oraz użytkowania –

z chwilą ustanowienia tych praw.

1a. Jeżeli nabycie następuje w częściach, obowiązek podatkowy powstaje

z chwilą nabycia poszczególnych części.

2. Przy nabyciu pod warunkiem zawieszającym obowiązek podatkowy

powstaje z chwilą ziszczenia się warunku. Naczelnik urzędu skarbowego może

jednak ustalić należność podatkową, jaka przypadałaby w razie ziszczenia się takiego

warunku, i należność tę zabezpieczyć.

3. Nabycie pod warunkiem rozwiązującym uważa się w rozumieniu ustawy za

nabycie bezwarunkowe. W razie spełnienia się warunku rozwiązującego w ciągu

3 lat od dnia nabycia, decyzja ustalająca zobowiązanie podatkowe podlega

uchyleniu.

4. Jeżeli nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie

pismem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma; jeżeli

pismem takim jest orzeczenie sądu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą

uprawomocnienia się orzeczenia. W przypadku gdy nabycie nie zostało zgłoszone do

opodatkowania, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą powołania się przez

podatnika przed organem podatkowym lub organem kontroli skarbowej na fakt

nabycia.

Rozdział 3

Podstawa opodatkowania

Art. 7. 1. Podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw

majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według

stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania

obowiązku podatkowego. Jeżeli przed dokonaniem wymiaru podatku nastąpi ubytek

rzeczy spowodowany siłą wyższą, do ustalenia wartości przyjmuje się stan rzeczy

2016-02-11

©Telksinoe s. 9/20

w dniu dokonania wymiaru, a odszkodowanie za ubytek należne z tytułu

ubezpieczenia wlicza się do podstawy wymiaru.

2. Jeżeli spadkobierca, obdarowany lub osoba, na której rzecz został uczyniony

zapis zwykły lub windykacyjny, zostali obciążeni obowiązkiem wykonania polecenia

lub zapisu zwykłego, wartość obciążenia z tego tytułu stanowi ciężar spadku,

darowizny, zapisu zwykłego lub windykacyjnego, a w przypadku polecenia, o ile

zostało wykonane.

3. Do długów i ciężarów zalicza się również koszty leczenia i opieki w czasie

ostatniej choroby spadkodawcy, jeżeli nie zostały pokryte za jego życia i z jego

majątku, koszty pogrzebu spadkodawcy, łącznie z nagrobkiem, w takim zakresie,

w jakim koszty te odpowiadają zwyczajom przyjętym w danym środowisku, jeżeli

nie zostały pokryte z majątku spadkodawcy, z zasiłku pogrzebowego lub nie zostały

zwrócone w innej formie, oraz koszty postępowania spadkowego, wynagrodzenie

wykonawcy testamentu, obowiązki wykonania zapisów i poleceń zamieszczonych

w testamencie, wypłaty z tytułu zachowku oraz inne obowiązki wynikające

z przepisów Kodeksu cywilnego dotyczących spadków.

4. Przy nabyciu w drodze zasiedzenia wyłącza się z podstawy opodatkowania

wartość nakładów dokonanych na rzecz przez nabywcę podczas biegu zasiedzenia.

5. Jeżeli budynek stanowiący część składową gruntu będącego przedmiotem

nabycia został wzniesiony przez osobę nabywającą nieruchomość przez zasiedzenie,

z podstawy opodatkowania wyłącza się wartość tego budynku.

6. Przy nabyciu w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności podstawę

opodatkowania stanowi wartość rzeczy lub praw majątkowych, w części

przekraczającej wartość udziału we współwłasności, który przed jej zniesieniem

przysługiwał nabywcy.

Art. 8. 1. Wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych przyjmuje się

w wysokości określonej przez nabywcę, jeżeli odpowiada ona wartości rynkowej

tych rzeczy i praw, a wartość praw do wkładów oszczędnościowych – w wysokości

tych wkładów.

1a. Wartość jednostek uczestnictwa przyjmuje się w wysokości ustalonej przez

fundusz inwestycyjny, zgodnie z przepisami ustawy o funduszach inwestycyjnych.

2. (uchylony)

2016-02-11

©Telksinoe s. 10/20

3. Wartość rynkową rzeczy lub praw majątkowych określa się na podstawie

przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku,

z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie

prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia powstania obowiązku

podatkowego.

4. Jeżeli nabywca nie określił wartości nabytych rzeczy lub praw majątkowych

albo wartość określona przez niego nie odpowiada, według oceny naczelnika urzędu

skarbowego wartości rynkowej, organ ten wezwie nabywcę do jej określenia,

podwyższenia lub obniżenia, w terminie nie krótszym niż 14 dni od dnia doręczenia

wezwania, podając jednocześnie wartość według własnej, wstępnej oceny. Jeżeli

nabywca, pomimo wezwania, nie określił wartości lub podał wartość

nieodpowiadającą wartości rynkowej, naczelnik urzędu skarbowego dokona jej

określenia z uwzględnieniem opinii biegłego lub przedłożonej przez nabywcę

wyceny rzeczoznawcy. Jeżeli organ podatkowy powoła biegłego, a wartość

określona z uwzględnieniem jego opinii różni się o więcej niż 33% od wartości

podanej przez nabywcę, koszty opinii biegłego ponosi nabywca.

5. Przepis ust. 4 stosuje się odpowiednio, jeżeli kilku nabywców podało różne

wartości tej samej rzeczy lub prawa majątkowego.

6. (uchylony)

7. (uchylony)

8. (uchylony)

9. (uchylony)

Art. 9. 1. Opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby,

własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej:

1) 9637 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej;

2) 7276 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do II grupy podatkowej;

3) 4902 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej.

2. Jeżeli nabycie własności rzeczy i praw majątkowych od tej samej osoby

następuje więcej niż jeden raz, do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio

nabytych dolicza się wartość rzeczy i praw majątkowych nabytych od tej osoby lub

po tej samej osobie w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie

nabycie. Od podatku obliczonego od łącznej wartości nabytych rzeczy i praw

majątkowych potrąca się podatek przypadający od opodatkowanych poprzednio

2016-02-11

©Telksinoe s. 11/20

nabytych rzeczy i praw majątkowych. Wynikająca z obliczenia nadwyżka podatku

nie podlega ani zaliczeniu na poczet innych podatków, ani zwrotowi. Nabywcy

obowiązani są w zeznaniu podatkowym wymienić rzeczy i prawa majątkowe nabyte

w podanym wyżej okresie.

3. (uchylony)

4. W przypadku nabycia tytułem polecenia za zbywcę uznaje się odpowiednio

darczyńcę lub spadkodawcę. W przypadku gdy darczyńca nakłada na obdarowanego

tytułem polecenia obowiązek przeniesienia własności rzeczy lub przeniesienia

(ustanowienia) praw na rzecz darczyńcy, za zbywcę uważa się obdarowanego.

Art. 10. (uchylony)

Art. 11. Jeżeli na skutek przyjęcia spadku lub darowizny następuje zwolnienie

nabywcy z zobowiązania albo jego wygaśnięcie, wartość tego zobowiązania wlicza

się do podstawy opodatkowania.

Art. 12. Jeżeli przedmiotem nabycia jest prawo majątkowe polegające na

obowiązku świadczeń powtarzających się na rzecz nabywcy, a wartość tego prawa

nie może być ustalona w chwili powstania obowiązku podatkowego, podstawę

opodatkowania ustala się w miarę wykonywania tych świadczeń. Naczelnik urzędu

skarbowego może jednak za zgodą podatnika przyjąć za podstawę opodatkowania

prawdopodobną wartość świadczeń powtarzających się za cały czas trwania

obowiązku tych świadczeń.

Art. 13. 1. Wartość świadczeń powtarzających się przyjmuje się do podstawy

opodatkowania w wysokości rocznego świadczenia pomnożonego:

1) w razie ustanowienia świadczeń na czas określony co do liczby lat lub ich

części – przez liczbę lat lub ich części;

2) w pozostałych przypadkach, w tym w razie ustanowienia świadczeń na czas

nieokreślony – przez 10 lat.

2. Przepisy ust. 1 stosuje się odpowiednio do obliczenia wartości prawa

użytkowania i służebności.

3. Roczną wartość użytkowania i służebności ustala się w wysokości 4%

wartości rzeczy oddanej w użytkowanie lub obciążonej służebnością.

2016-02-11

©Telksinoe s. 12/20

Rozdział 4

Wysokość podatku

Art. 14. 1. Wysokość podatku ustala się w zależności od grupy podatkowej, do

której zaliczony jest nabywca.

2. Zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku

nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.

3. Do poszczególnych grup podatkowych zalicza się:

1) do grupy I – małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową,

rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów;

2) do grupy II – zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych

i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków,

małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych;

3) do grupy III – innych nabywców.

4. Za rodziców w rozumieniu ustawy uważa się również przysposabiających,

a za zstępnych także przysposobionych i ich zstępnych.

5. (uchylony)

Art. 15. 1. Podatek oblicza się od nadwyżki podstawy opodatkowania ponad

kwotę wolną od podatku, według następujących skal:

KWOTY NADWYŻKI PODATEK WYNOSI

W ZŁ

ponad do

1) od nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej

10 278 3%

10 278 20 556 308 zł 30 gr i 5% nadwyżki ponad 10 278 zł

20 556 822 zł 20 gr i 7% nadwyżki ponad 20 556 zł

2) od nabywców zaliczonych do II grupy podatkowej

10 278 7%

10 278 20 556 719 zł 50 gr i 9% od nadwyżki ponad 10 278 zł

20 556 1644 zł 50 gr i 12% od nadwyżki ponad 20 556 zł

3) od nabywców zaliczonych do III grupy podatkowej

10 278 12%

10 278 20 556 1233 zł 40 gr i 16% od nadwyżki ponad 10 278 zł

2016-02-11

©Telksinoe s. 13/20

20 556 2877 zł 90 gr i 20% od nadwyżki ponad 20 556 zł

2. Nabycie własności w drodze zasiedzenia podlega opodatkowaniu

w wysokości 7% podstawy opodatkowania; art. 9 ust. 1 nie ma w tym wypadku

zastosowania.

3. Przy ustalaniu wysokości podatku przyjmuje się kwoty wartości rzeczy

i praw majątkowych określone w art. 4 ust. 1 pkt 5 i w art. 9 ust. 1 oraz skale

podatkowe określone w ust. 1 obowiązujące w dniu powstania obowiązku

podatkowego, z zastrzeżeniem ust. 4.

4. Nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych w drodze darowizny lub

polecenia darczyńcy podlega opodatkowaniu według stawki 20%, jeżeli obowiązek

podatkowy powstał wskutek powołania się podatnika przed organem podatkowym

lub organem kontroli skarbowej w toku czynności sprawdzających, postępowania

podatkowego, kontroli podatkowej lub postępowania kontrolnego na okoliczność

dokonania tej darowizny, a należny podatek od tego nabycia nie został zapłacony.

Art. 16. 1. W przypadku nabycia własności (współwłasności) budynku

mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość,

spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim

prawie, spółdzielczego prawa do domu jednorodzinnego albo udziału w takim

prawie:

1) w drodze dziedziczenia, zapisu zwykłego, zapisu windykacyjnego, dalszego

zapisu, polecenia testamentowego, darowizny lub polecenia darczyńcy przez

osoby zaliczane do I grupy podatkowej,

2) w drodze dziedziczenia, zapisu zwykłego, zapisu windykacyjnego, dalszego

zapisu lub polecenia testamentowego przez osoby zaliczane do II grupy

podatkowej,

3) w drodze dziedziczenia, zapisu zwykłego, zapisu windykacyjnego, dalszego

zapisu lub polecenia testamentowego przez osoby zaliczane do III grupy

podatkowej, które sprawowały opiekę nad wymagającym takiej opieki

spadkodawcą, na podstawie pisemnej umowy z podpisem notarialnie

poświadczonym, przez co najmniej dwa lata od dnia poświadczenia podpisów

przez notariusza

– nie wlicza się do podstawy opodatkowania ich czystej wartości do łącznej

wysokości nieprzekraczającej 110 m2 powierzchni użytkowej budynku lub lokalu.

2016-02-11

©Telksinoe s. 14/20

W przypadku nabycia części (udziału) budynku mieszkalnego lub lokalu albo

udziału w spółdzielczym prawie do budynku mieszkalnego lub lokalu ulga

przysługuje stosownie do wielkości udziału.

2. Ulga, o której mowa w ust. 1, przysługuje osobom, które łącznie spełniają

następujące warunki:

1) spełniają wymogi określone w art. 4 ust. 4;

2) nie są właścicielami innego budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego

stanowiącego odrębną nieruchomość bądź będąc nimi przeniosą własność

budynku lub lokalu na rzecz zstępnych, Skarbu Państwa lub gminy w terminie

6 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego albo zawarcia umowy

darowizny w formie aktu notarialnego;

3) nie przysługuje im spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego,

spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego lub wynikające

z przydziału spółdzielni mieszkaniowej: prawo do domu jednorodzinnego lub

prawo do lokalu w małym domu mieszkalnym, a w razie dysponowania tymi

prawami przekażą je zstępnym lub przekażą do dyspozycji spółdzielni,

w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego albo zawarcia

umowy darowizny w formie aktu notarialnego;

4) nie są najemcami lokalu lub budynku lub będąc nimi rozwiążą umowę najmu

w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego albo zawarcia

umowy darowizny w formie aktu notarialnego;

5) będą zamieszkiwać będąc zameldowanymi na pobyt stały w nabytym lokalu lub

budynku i nie dokonają jego zbycia przez okres 5 lat:

a) od dnia złożenia zeznania podatkowego lub zawarcia umowy darowizny

w formie aktu notarialnego – jeżeli w chwili złożenia zeznania lub

zawarcia umowy darowizny nabywca mieszka i jest zameldowany na

pobyt stały w nabytym lokalu lub budynku,

b) od dnia zamieszkania potwierdzonego zameldowaniem na pobyt stały

w nabytym lokalu lub budynku – jeżeli nabywca zamieszka i dokona

zameldowania na pobyt stały w ciągu roku od dnia złożenia zeznania

podatkowego lub zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego.

3. Jeżeli nabyty budynek lub lokal jest zajęty przez osoby trzecie, spełnienie

warunków określonych w ust. 2 pkt 2–5 może nastąpić w okresie 5 lat od dnia

2016-02-11

nabycia; w tym wypadku zawiesza się odpowiednio bieg terminu przedawnienia do

dokonania wymiaru podatku.

4. Za powierzchnię użytkową budynku (lokalu) w rozumieniu ustawy uważa się

powierzchnię mierzoną po wewnętrznej długości ścian pomieszczeń na wszystkich

kondygnacjach (podziemnych i naziemnych, z wyjątkiem powierzchni piwnic

i klatek schodowych oraz szybów dźwigów).

5. Powierzchnie pomieszczeń lub ich części oraz część kondygnacji

o wysokości w świetle od 1,40 m do 2,20 m zalicza się do powierzchni użytkowej

budynku w 50%, a jeżeli wysokość jest mniejsza niż 1,40 m – powierzchnię tę

pomija się.

6. (uchylony)

7. Nie stanowi podstawy do wygaśnięcia decyzji lub ustalenia zobowiązania

podatkowego:

1) zbycie udziału w budynku lub lokalu mieszkalnym stanowiącym odrębną

nieruchomość, albo spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu

mieszkalnego na rzecz innego ze spadkobierców lub obdarowanych, albo

2) zbycie budynku lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość

(udziału w budynku lub lokalu), albo spółdzielczego własnościowego prawa do

lokalu mieszkalnego (udziału w takim prawie), jeżeli było ono uzasadnione

koniecznością zmiany warunków lub miejsca zamieszkania, a przeznaczenie

środków uzyskanych ze sprzedaży na nabycie innego budynku lub lokalu

mieszkalnego (udziału w budynku lub lokalu) albo spółdzielczego

własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego (udziału w takim prawie), albo

budowę innego budynku lub lokalu nastąpiło w całości w okresie dwóch lat od

dnia zbycia i łączny okres zamieszkiwania w zbytym i nabytym albo

wybudowanym budynku lub lokalu, potwierdzonego zameldowaniem na pobyt

stały, wynosi 5 lat.

8. Warunek określony w ust. 2 pkt 5 lit. b uważa się za spełniony również

wtedy, gdy budynek lub lokal mieszkalny (udział w budynku lub lokalu) albo

spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego (udział w takim prawie)

został zbyty przed rozpoczęciem zamieszkiwania, ze względu na konieczność

zmiany warunków lub miejsca zamieszkania, a przeznaczenie środków uzyskanych

ze sprzedaży na nabycie innego budynku lub lokalu mieszkalnego (udziału

2016-02-11

w budynku lub lokalu), albo spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu

mieszkalnego (udziału w takim prawie), albo budowę innego budynku lub lokalu

nastąpiło w całości w okresie dwóch lat od dnia zbycia.

Art. 17. 1. Kwoty wartości rzeczy i praw majątkowych zwolnione od podatku,

określone w art. 4 ust. 1 pkt 5, oraz niepodlegające opodatkowaniu, określone

w art. 9 ust. 1, a także przedziały nadwyżki kwot wartości rzeczy i praw

majątkowych podlegających opodatkowaniu, określone w art. 15 ust. 1, podwyższa

się w przypadku wzrostu cen towarów nieżywnościowych trwałego użytku o ponad

6%, w stopniu odpowiadającym wzrostowi tych cen.

2. Wzrost cen, o których mowa w ust. 1, oblicza się na podstawie

skumulowanego indeksu wskaźników kwartalnych publikowanych w komunikatach

Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego ogłoszonych w Dzienniku Urzędowym

Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” w terminie 30 dni po upływie każdego

kwartału.

3. Kwoty wartości rzeczy i praw majątkowych zwolnione od podatku,

określone w art. 4 ust. 1 pkt 5, oraz niepodlegające opodatkowaniu, określone

w art. 9 ust. 1, a także przedziały nadwyżek kwot wartości rzeczy i praw

majątkowych podlegających opodatkowaniu, określone w art. 15 ust. 1, zaokrągla się

w górę do pełnych złotych, a stawki podatku do pełnych dziesiątek groszy.

4. Minister właściwy do spraw finansów publicznych ustala, w drodze

rozporządzenia, kwoty wartości rzeczy i praw majątkowych zwolnione od podatku

i niepodlegające opodatkowaniu, o których mowa w art. 9 ust. 1, oraz skale

podatkowe, o których mowa w art. 15 ust. 1, z uwzględnieniem zasad określonych

w ust. 1–3.

Rozdział 4a

Zeznania podatkowe

Art. 17a. 1. Podatnicy podatku są obowiązani, z zastrzeżeniem ust. 2, złożyć,

w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego, właściwemu

naczelnikowi urzędu skarbowego zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy lub praw

majątkowych według ustalonego wzoru. Do zeznania podatkowego dołącza się

dokumenty mające wpływ na określenie podstawy opodatkowania.

2016-02-11

2. Obowiązek składania zeznań podatkowych nie dotyczy przypadków,

w których podatek jest pobierany przez płatnika.

3. W przypadku nabycia rzeczy lub praw majątkowych niewykazanych

w zeznaniu podatkowym, podatnik jest obowiązany do złożenia korekty zeznania

podatkowego organowi, któremu złożono zeznanie podatkowe, w terminie 14 dni od

dnia, w którym dowiedział się o ich nabyciu.

4. Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze

rozporządzenia:

1) wzór zeznania podatkowego, a także szczegółowy zakres zawartych w nim

danych, uwzględniając w szczególności:

a) imię i nazwisko (nazwę lub firmę) oraz ostatni adres spadkodawcy,

darczyńcy lub innej osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy

lub prawa majątkowe, oraz jej identyfikator podatkowy,

b) dane dotyczące przedmiotu opodatkowania, w tym nabyte rzeczy i prawa

majątkowe, miejsce położenia tych rzeczy lub wykonywania praw

majątkowych, wraz z ich wartością rynkową, oraz długi i ciężary

obciążające nabyte rzeczy i prawa majątkowe, a także nakłady poczynione

na rzeczy nabyte w drodze zasiedzenia,

c) dane podatników obowiązanych do złożenia zeznania podatkowego, w tym

imiona, nazwiska, adresy i identyfikatory podatkowe, dane stanowiące

podstawę zaliczenia do grupy podatkowej, o której mowa w art. 14, oraz

wielkość nabytego udziału;

2) rodzaje dokumentów, które powinny być dołączone do zeznania podatkowego,

uwzględniając konieczność potwierdzenia nabycia rzeczy lub praw

majątkowych wymienionych w zeznaniu podatkowym, posiadania przez

zbywcę tytułu prawnego do tych rzeczy lub praw, istnienia długów i ciężarów,

obciążających nabyte rzeczy lub prawa majątkowe, a przy nabyciu w drodze

zasiedzenia – poniesienie nakładów na rzecz przez nabywcę podczas biegu

zasiedzenia;

3) przypadki, w których może być złożone wspólne zeznanie podatkowe, oraz tryb

jego składania, uwzględniając konieczność uproszczenia postępowania

podatkowego oraz zmniejszenia kosztów jego prowadzenia.

2016-02-11

Rozdział 5

Płatnicy

Art. 18. 1. Notariusze są płatnikami podatku od dokonanej w formie aktu

notarialnego:

1) darowizny;

2) umowy nieodpłatnego zniesienia współwłasności lub ugody w tym

przedmiocie;

3) umowy nieodpłatnego ustanowienia służebności;

4) umowy nieodpłatnego ustanowienia użytkowania.

2. Płatnicy są obowiązani:

1) prowadzić rejestr podatku;

2) pobrać należny podatek z chwilą sporządzenia aktu notarialnego,

z zastrzeżeniem ust. 3;

3) wpłacić pobrany podatek na rachunek urzędu skarbowego, przy pomocy

którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy ze względu na siedzibę

płatnika wykonuje swoje zadania, w terminie do 7 dnia miesiąca następującego

po miesiącu, w którym pobrano podatek, a także przekazać w tym terminie,

w formie elektronicznej, deklarację o wysokości pobranego i wpłaconego przez

płatnika podatku, w tym informację o kwocie podatku należnego

poszczególnym gminom;

4) przekazywać w terminie, o którym mowa w pkt 3, naczelnikowi urzędu

skarbowego właściwemu ze względu na siedzibę płatnika sporządzoną

w formie papierowej albo w formie elektronicznej informację zawierającą treść

aktów notarialnych lub dane z tych aktów dotyczące czynności, o których

mowa w ust. 1.

3. W przypadku określonym w art. 12 notariusz nie oblicza i nie pobiera

podatku.

4. (uchylony)

5. Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze

rozporządzenia:

2016-02-11

1) sposób pobierania podatku przez płatników, w tym w szczególności czynności

związane z poborem podatku, zakres pouczeń udzielanych podatnikom oraz

treść rejestru podatku,

2) zakres danych zawartych w deklaracji,

3) zakres informacji, o której mowa w ust. 2 pkt 4, oraz sposób jej przekazywania

– uwzględniając konieczność zapewnienia prawidłowego i sprawnego poboru

podatku przez płatników oraz kompletności i wiarygodności informacji

przekazywanych przez nich naczelnikowi urzędu skarbowego.

Art. 19. 1. Dłużnicy spadkodawcy lub osób, którym przysługują wierzytelności

z tytułu zapisu (dalszego zapisu), wkładu oszczędnościowego na podstawie

dyspozycji wkładem na wypadek śmierci lub umorzenia jednostek uczestnictwa

funduszu inwestycyjnego otwartego lub specjalistycznego funduszu inwestycyjnego

otwartego na podstawie dyspozycji uczestnika tych funduszy na wypadek jego

śmierci są obowiązani przekazać naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu ze

względu na miejsce zamieszkania wierzyciela, informację o dokonanych wypłatach

(zwrocie długu) i ich wysokości, w terminie 14 dni od dnia wypłaty.

2. (uchylony)

3. (uchylony)

4. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio przy wypłacie przez spadkobierców

należności w gotówce przypadającej z tytułu zapisu, dalszego zapisu lub polecenia

testamentowego.

5. Osoby, które dopuściły do wypłaty z naruszeniem przepisów ust. 1–4,

odpowiadają za zobowiązania podatkowe solidarnie z podatnikiem do wysokości

wypłaconych kwot.

6. Jeżeli przedmiotem aktu notarialnego, który ma być sporządzony, lub

dokumentu, co do którego notariusz ma uwierzytelnić podpis, ma być zbycie praw

do spadku albo zbycie lub obciążenie rzeczy lub praw majątkowych uzyskanych

tytułem, określonym w art. 1, notariusz może dokonać tych czynności tylko za

uprzednią pisemną zgodą naczelnika urzędu skarbowego albo po przedstawieniu

zaświadczenia wydanego przez naczelnika urzędu skarbowego potwierdzającego, że

nabycie jest zwolnione od podatku, że należny podatek został zapłacony albo

zobowiązanie podatkowe wygasło wskutek przedawnienia.

2016-02-11

Rozdział 6

Przepisy przejściowe i końcowe

Art. 20. Traci moc ustawa z dnia 19 grudnia 1975 r. o podatku od spadków

i darowizn (Dz. U. Nr 45, poz. 228).

Art. 21. Ustawa wchodzi w życie z dniem ogłoszenia 2) i ma również

zastosowanie do spraw wszczętych przed jej wejściem w życie, niezakończonych

decyzją ostateczną.

Ustawa została ogłoszona w dniu 11 sierpnia 1983 r.

2016-02-11