Ustawy w postaci jednolitej
Wyszukiwarka ustaw
W przeglądarce naciśnij Ctrl+F, by wyszukać w ustawie.
2018 Pozycja 5
©Telksinoe s. 1/64
Dz. U. 2018 poz. 5
Opracowano na podstawie: t.j.
Dz. U. z 2019 r.
poz. 825,
Dz. U. z 2020 r.
poz. 190.
U S T A W A
z dnia 8 grudnia 2017 r.
o Sądzie Najwyższym
Rozdział 1
Przepisy ogólne
Art. 1. Sąd Najwyższy jest organem władzy sądowniczej, powołanym do:
1) sprawowania wymiaru sprawiedliwości przez:
a) zapewnienie zgodności z prawem i jednolitości orzecznictwa sądów
powszechnych i sądów wojskowych przez rozpoznawanie środków
odwoławczych oraz podejmowanie uchwał rozstrzygających
zagadnienia prawne,
b) kontrolę nadzwyczajną prawomocnych orzeczeń sądowych w celu
zapewnienia ich zgodności z zasadą demokratycznego państwa
prawnego urzeczywistniającego zasady sprawiedliwości społecznej
przez rozpoznawanie skarg nadzwyczajnych;
2) rozpatrywania spraw dyscyplinarnych w zakresie określonym w ustawie;
3) rozpoznawania protestów wyborczych oraz stwierdzania ważności wyborów
do Sejmu i Senatu, wyboru Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, wyborów
do Parlamentu Europejskiego oraz rozpoznawania protestów przeciwko waż-
ności referendum ogólnokrajowego i referendum konstytucyjnego oraz
stwierdzania ważności referendum;
4) opiniowania projektów ustaw i innych aktów normatywnych, na podstawie
których orzekają i funkcjonują sądy, a także innych projektów ustaw
w zakresie, w jakim mają one wpływ na sprawy należące do właściwości Sądu
Najwyższego;
5) wykonywania innych czynności określonych w ustawach.
Art. 2. Sąd Najwyższy ma siedzibę w Warszawie.
13.02.2020
©Telksinoe s. 2/64
Art. 3. Sąd Najwyższy dzieli się na Izby:
1) Cywilną;
2) Karną;
3) Pracy i Ubezpieczeń Społecznych;
4) Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych;
5) Dyscyplinarną.
Art. 4. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, po zasięgnięciu opinii Kolegium
Sądu Najwyższego, określi, w drodze rozporządzenia, regulamin Sądu
Najwyższego, w którym ustali liczbę stanowisk sędziego Sądu Najwyższego nie
mniejszą niż 120, w tym ich liczbę w poszczególnych izbach, wewnętrzną
organizację Sądu Najwyższego, zasady wewnętrznego postępowania oraz
szczegółowy zakres i sposób wykonywania czynności przez asystentów sędziego,
biorąc pod uwagę konieczność zapewnienia sprawnego funkcjonowania Sądu
Najwyższego, jego izb i organów, specyfikę postępowań prowadzonych przed
Sądem Najwyższym, w tym postępowań dyscyplinarnych, oraz liczbę i rodzaj
rozpoznawanych spraw.
Art. 5. § 1. Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego corocznie składa
Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej oraz Krajowej Radzie Sądownictwa
informację o działalności Sądu Najwyższego oraz stwierdzonych w związku z nią
istotnych problemach, w tym wynikających z orzecznictwa. Do informacji
Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego dołącza informację Prezesa Sądu Najwyższego
kierującego pracą Izby Dyscyplinarnej o działalności Izby Dyscyplinarnej Sądu Najwyższego.
§ 2. Informację, o której mowa w § 1, Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego
składa również Sejmowi i Senatowi. Głosowania w sprawie informacji nie
przeprowadza się.
Art. 6. § 1. Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego przedstawia właściwym
organom uwagi o stwierdzonych nieprawidłowościach lub lukach w prawie,
których usunięcie jest niezbędne dla zapewnienia praworządności, sprawiedliwości
społecznej i spójności systemu prawnego Rzeczypospolitej Polskiej.
§ 2. Prezes Sądu Najwyższego kierujący pracą Izby Dyscyplinarnej
przedstawia właściwym organom uwagi o stwierdzonych nieprawidłowościach lub
13.02.2020
©Telksinoe s. 3/64
lukach w prawie, których usunięcie jest niezbędne dla zapewnienia sprawnego
rozpoznawania spraw należących do właściwości tej izby lub ograniczenia liczby
przewinień dyscyplinarnych.
Art. 7. § 1. Projekt dochodów i wydatków Sądu Najwyższego, w brzmieniu
uchwalonym przez Kolegium Sądu Najwyższego, minister właściwy do spraw
finansów publicznych włącza do projektu budżetu państwa.
§ 2. Kolegium Sądu Najwyższego włącza projekt dochodów i wydatków
związanych z funkcjonowaniem Izby Dyscyplinarnej, w brzmieniu uchwalonym
przez zgromadzenie sędziów Izby Dyscyplinarnej, do projektu dochodów
i wydatków Sądu Najwyższego.
§ 3. W zakresie wykonywania budżetu Sądu Najwyższego Pierwszemu
Prezesowi Sądu Najwyższego przysługują uprawnienia ministra właściwego do
spraw finansów publicznych.
§ 4. W zakresie wykonywania budżetu Sądu Najwyższego związanego
z funkcjonowaniem Izby Dyscyplinarnej uprawnienia ministra właściwego do
spraw finansów publicznych przysługują Prezesowi Sądu Najwyższego
kierującemu pracą Izby Dyscyplinarnej.
§ 5. Przeniesienia wydatków skutkujące zmniejszeniem wydatków
związanych z funkcjonowaniem Izby Dyscyplinarnej wymagają zgody Prezesa
Sądu Najwyższego kierującego pracą Izby Dyscyplinarnej.
§ 6. Prezes Sądu Najwyższego kierujący pracą Izby Dyscyplinarnej wykonuje
budżet Sądu Najwyższego w zakresie związanym z funkcjonowaniem Izby Dyscyplinarnej.
Art. 8. Sąd Najwyższy niezwłocznie publikuje wydane przez siebie
orzeczenie, a po sporządzeniu jego uzasadnienia – również uzasadnienie
orzeczenia, w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej Sądu Najwyższego.
Art. 9. Sąd Najwyższy może wydawać zbiór swoich orzeczeń. Nazwa
„Orzecznictwo Sądu Najwyższego” z oznaczeniem odpowiedniej izby podlega
ochronie prawnej.
Art. 9a. § 1. Sąd Najwyższy jest administratorem danych osobowych
przetwarzanych w postępowaniach sądowych.
13.02.2020
©Telksinoe s. 4/64
§ 2. Do przetwarzania danych osobowych w postępowaniach sądowych
przepisów art. 15, art. 16 – w zakresie, w jakim przepisy szczególne przewidują
odrębny tryb sprostowania, oraz art. 18 i art. 19 rozporządzenia Parlamentu
Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony
osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie
swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE
(ogólne rozporządzenie o ochronie danych) (Dz. Urz. UE L 119 z 04.05.2016, str.
1, z późn. zm.1)), zwanego dalej „rozporządzeniem 2016/679”, nie stosuje się.
§ 3. W związku z przetwarzaniem danych osobowych w postępowaniach
sądowych wykonanie obowiązków, o których mowa w art. 13 rozporządzenia
2016/679, następuje przez umieszczenie informacji określonych w art. 13 ust. 2
rozporządzenia 2016/679 w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie
podmiotowej oraz w widocznym miejscu w budynku Sądu Najwyższego.
Art. 10. § 1. W zakresie nieuregulowanym w ustawie stosuje się
odpowiednio przepisy ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów
powszechnych (Dz. U. z 2019 r. poz. 52, 55, 60 i 125).
§ 2. W zakresie nieuregulowanym w ustawie do pracowników Sądu
Najwyższego niebędących sędziami stosuje się odpowiednio przepisy ustawy
z dnia 16 września 1982 r. o pracownikach urzędów państwowych (Dz. U.
z 2018 r. poz. 1915), a w zakresie nieuregulowanym także w tej ustawie – przepisy
ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 2018 r. poz. 917, z późn. zm.2)).
Rozdział 2
Organy Sądu Najwyższego
Art. 11. Organami Sądu Najwyższego są Pierwszy Prezes Sądu
Najwyższego, Prezes Sądu Najwyższego, Zgromadzenie Ogólne Sędziów Sądu
Najwyższego, zgromadzenie sędziów izby Sądu Najwyższego oraz Kolegium Sądu
Najwyższego.
1)
Zmiana wymienionego rozporządzenia została ogłoszona w Dz. Urz. UE L 127 z 23.05.2018,
str. 2.
2)
Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2018 r. poz. 1000,
1076, 1608, 1629, 2215, 2244, 2245, 2377 i 2432.
13.02.2020
©Telksinoe s. 5/64
Art. 12. § 1. Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego jest powoływany przez
Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej na sześcioletnią kadencję spośród
5 kandydatów wybranych przez Zgromadzenie Ogólne Sędziów Sądu
Najwyższego i może zostać ponownie powołany tylko raz. Osoba powołana na
stanowisko Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego może zajmować to stanowisko
tylko do czasu przejścia w stan spoczynku, przeniesienia w stan spoczynku albo
wygaśnięcia stosunku służbowego sędziego Sądu Najwyższego.
§ 2. Zgromadzenie Ogólne Sędziów Sądu Najwyższego wybiera kandydatów
na stanowisko Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego spośród sędziów Sądu
Najwyższego w stanie czynnym, nie później niż na 6 tygodni przed upływem
kadencji Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego albo w terminie 14 dni od dnia
przejścia w stan spoczynku, przeniesienia w stan spoczynku albo wygaśnięcia
stosunku służbowego sędziego Sądu Najwyższego albo zrzeczenia się stanowiska
Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego.
Art. 13. § 1. Każdy sędzia Sądu Najwyższego ma prawo zgłosić jednego
kandydata na stanowisko Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego.
§ 2. Zgłoszenia kandydata dokonuje się przewodniczącemu Zgromadzenia
Ogólnego Sędziów Sądu Najwyższego dokonującemu wyboru, o którym mowa
w art. 12 § 2, niezwłocznie po jego rozpoczęciu.
§ 3. Zgromadzeniu Ogólnemu Sędziów Sądu Najwyższego dokonującemu
wyboru, o którym mowa w art. 12 § 2, przewodniczy Pierwszy Prezes Sądu
Najwyższego, a w przypadku, gdy nie jest to możliwe lub gdy zgłoszono jego
kandydaturę – Sędzia Sądu Najwyższego, którego kandydatura nie została
zgłoszona, wyznaczony przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.
§ 4. Do dokonania przez Zgromadzenie Ogólne Sędziów Sądu Najwyższego
wyboru kandydatów na stanowisko Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego,
wymagana jest obecność co najmniej 84 członków Zgromadzenia Ogólnego
Sędziów Sądu Najwyższego. Jeżeli wyboru nie dokonano ze względu na brak
wymaganego kworum, do dokonania wyboru na kolejnym posiedzeniu wymagana
jest obecność co najmniej 75 członków Zgromadzenia Ogólnego Sędziów Sądu
Najwyższego. Jeżeli także na tym posiedzeniu wyboru nie dokonano ze względu na
brak wymaganego kworum, wybór może zostać dokonany na kolejnym posiedzeniu
w przypadku obecności co najmniej 32 członków Zgromadzenia Ogólnego
13.02.2020
©Telksinoe s. 6/64
Sędziów Sądu Najwyższego. Posiedzenia, o których mowa w zdaniu drugim
i trzecim, zwołuje się na dzień przypadający nie później niż w terminie 5 dni od
daty odbycia poprzedniego posiedzenia.
§ 5. Każdy sędzia uczestniczący w głosowaniu może oddać tylko jeden głos.
Głosowanie jest tajne.
§ 6. Kandydatami na stanowisko Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego
wybranymi przez Zgromadzenie Ogólne Sędziów Sądu Najwyższego są kandydaci,
którzy uzyskali największą liczbę głosów. Jeżeli dwóch lub więcej kandydatów
na stanowisko Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego uzyskało równą liczbę
głosów, w wyniku czego nie jest możliwe wybranie pięciu kandydatów,
przeprowadza się ponowne głosowanie z udziałem tylko tych kandydatów. Przepis
§ 5 stosuje się.
§ 7. Niezwłocznie po wybraniu kandydatów na stanowisko Pierwszego
Prezesa Sądu Najwyższego, przewodniczący Zgromadzenia Ogólnego Sędziów
Sądu Najwyższego albo inna osoba wskazana przez Zgromadzenie Ogólne Sędziów
Sądu Najwyższego przekazuje Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej listę
kandydatów na stanowisko Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego wybranych
przez Zgromadzenie Ogólne Sędziów Sądu Najwyższego, wraz z protokołem głosowania.
§ 8. Po przekazaniu Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej listy
kandydatów na stanowisko Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego wybranych
przez Zgromadzenie Ogólne Sędziów Sądu Najwyższego, wraz z protokołem
głosowania, nie jest dopuszczalne zwołanie Zgromadzenia Ogólnego Sędziów
Sądu Najwyższego w celu wyboru kandydatów na stanowisko Pierwszego Prezesa
Sądu Najwyższego.
Art. 13a. § 1. Jeżeli kandydaci na stanowisko Pierwszego Prezesa Sądu
Najwyższego nie zostali wybrani zgodnie z zasadami określonymi w ustawie,
Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej niezwłocznie powierza wykonywanie
obowiązków Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego wskazanemu przez siebie
sędziemu Sądu Najwyższego.
§ 2. W terminie tygodnia od dnia powierzenia wykonywania obowiązków
Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego sędzia, któremu obowiązki te powierzono,
zwołuje Zgromadzenie Ogólne Sędziów Sądu Najwyższego, któremu
13.02.2020
©Telksinoe s. 7/64
przewodniczy, w celu wyboru kandydatów na stanowisko Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego.
§ 3. Do dokonania wyboru kandydatów na stanowisko Pierwszego Prezesa
Sądu Najwyższego przez Zgromadzenie Ogólne Sędziów Sądu Najwyższego
wymagana jest obecność co najmniej 32 członków Zgromadzenia Ogólnego
Sędziów Sądu Najwyższego. Przepisy art. 13 § 1, 2 i 5–7 stosuje się.
Art. 14. § 1. Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego kieruje pracami Sądu
Najwyższego i reprezentuje Sąd Najwyższy na zewnątrz, w szczególności:
1) powołuje i odwołuje, na wniosek Prezesa Sądu Najwyższego kierującego
pracą danej izby, przewodniczących wydziałów w tej izbie;
2) reprezentuje Sąd Najwyższy przed Trybunałem Konstytucyjnym lub
w pracach komisji sejmowych i senackich albo wyznacza inną osobę
reprezentującą Sąd Najwyższy;
3) opiniuje i przedstawia Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej kandydatów
na stanowisko Prezesa Sądu Najwyższego, wybranych przez zgromadzenie
sędziów izby Sądu Najwyższego;
4) (uchylony)
5) przedstawia Zgromadzeniu Ogólnemu Sędziów Sądu Najwyższego projekt
informacji, o której mowa w art. 5 § 1 zdanie pierwsze;
6) określa, po zasięgnięciu opinii Kolegium Sądu Najwyższego, w drodze
zarządzenia, regulamin Kancelarii Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego,
organizację i zakres działania sekretariatów sądowych oraz innych jednostek
administracyjnych w Sądzie Najwyższym, regulamin Biura Studiów i Analiz
Sądu Najwyższego, a także regulamin pracy i wynagradzania pracowników
Sądu Najwyższego niebędących sędziami;
7) wykonuje określone w ustawie czynności związane z wyborem ławników
Sądu Najwyższego;
8) wykonuje inne czynności określone w ustawie, regulaminie Sądu
Najwyższego i innych aktach normatywnych.
§ 2. W czasie nieobecności Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego zastępuje
go wyznaczony przez niego Prezes Sądu Najwyższego, a w przypadku
niemożności wyznaczenia – Prezes Sądu Najwyższego najstarszy służbą na
stanowisku sędziego.
13.02.2020
©Telksinoe s. 8/64
Art. 15. § 1. Prezes Sądu Najwyższego kieruje pracą danej izby.
§ 2. Prezes Sądu Najwyższego jest powoływany przez Prezydenta
Rzeczypospolitej Polskiej, po zasięgnięciu opinii Pierwszego Prezesa Sądu
Najwyższego, na trzyletnią kadencję spośród 3 kandydatów wybranych przez
zgromadzenie sędziów izby Sądu Najwyższego i może zostać ponownie powołany
tylko dwukrotnie. Osoba powołana na stanowisko Prezesa Sądu Najwyższego może
zajmować to stanowisko tylko do czasu przejścia w stan spoczynku, przeniesienia
w stan spoczynku albo wygaśnięcia stosunku służbowego sędziego Sądu Najwyższego.
§ 3. Do kandydatów na stanowisko Prezesa Sądu Najwyższego oraz ich
wyboru przez zgromadzenie sędziów izby Sądu Najwyższego przepisy art. 12 § 2
i art. 13 stosuje się odpowiednio.
Art. 16. § 1. Samorząd sędziów Sądu Najwyższego stanowią wszyscy
sędziowie Sądu Najwyższego w stanie czynnym. W skład samorządu nie wchodzą
sędziowie delegowani do pełnienia czynności sędziowskich w Sądzie
Najwyższym.
§ 2. Organami samorządu sędziów Sądu Najwyższego są Zgromadzenie
Ogólne Sędziów Sądu Najwyższego, zgromadzenie sędziów izby Sądu
Najwyższego oraz Kolegium Sądu Najwyższego.
Art. 17. § 1. Do kompetencji Zgromadzenia Ogólnego Sędziów Sądu
Najwyższego należy:
1) dokonywanie wyboru 5 kandydatów na stanowisko Pierwszego Prezesa Sądu
Najwyższego oraz przedstawianie ich Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej;
2) rozpatrywanie projektu informacji, o której mowa w art. 5 § 1 zdanie
pierwsze, i przyjmowanie tej informacji;
3) rozpatrywanie innych spraw z inicjatywy Pierwszego Prezesa Sądu
Najwyższego, Prezesa Sądu Najwyższego, Kolegium Sądu Najwyższego lub
co najmniej 5 sędziów Sądu Najwyższego;
4) podejmowanie uchwał w innych ważnych sprawach dotyczących Sądu Najwyższego.
13.02.2020
©Telksinoe s. 9/64
§ 2. Zgromadzeniu Ogólnemu Sędziów Sądu Najwyższego przewodniczy
Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego, z uwzględnieniem art. 13 § 3, art. 13a § 2
oraz art. 14 § 2.
§ 2a. O terminie i porządku posiedzenia Zgromadzenia Ogólnego Sędziów
Sądu Najwyższego Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego zawiadamia sędziów Sądu
Najwyższego najpóźniej 7 dni przed dniem posiedzenia, z uwzględnieniem
art. 13 § 4 zdanie czwarte i art. 13a § 2.
§ 3. Do podjęcia uchwały Zgromadzenia Ogólnego Sędziów Sądu
Najwyższego wymagana jest obecność co najmniej 2/3 liczby sędziów każdej z izb.
Uchwały zapadają zwykłą większością głosów. Głosowanie jest tajne, jeżeli
żądanie takie zgłosi co najmniej 3 sędziów z obecnych na posiedzeniu członków zgromadzenia.
Art. 18. Do wzięcia udziału w Zgromadzeniu Ogólnym Sędziów Sądu
Najwyższego zwoływanym w celu przedstawienia informacji, o której mowa
w art. 5 § 1, Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego zaprasza Prezydenta
Rzeczypospolitej Polskiej oraz przedstawicieli innych organów władzy publicznej.
Art. 19. § 1. Do kompetencji zgromadzenia sędziów izby Sądu Najwyższego należy:
1) dokonywanie wyboru 3 kandydatów na stanowisko Prezesa Sądu
Najwyższego kierującego pracą danej izby;
2) rozpatrywanie projektu informacji o działalności izby oraz stwierdzonych
w związku z nią istotnych problemach, w tym wynikających z orzecznictwa
izby oraz przyjmowanie tej informacji;
3) opiniowanie przedstawionych przez Prezesa Sądu Najwyższego kandydatów
na stanowiska przewodniczących wydziałów w danej izbie;
4) wybór 2 członków oraz 1 zastępcy członka Kolegium Sądu Najwyższego;
5) rozpatrywanie innych problemów dotyczących funkcjonowania izby.
§ 2. Zgromadzeniu sędziów izby Sądu Najwyższego przewodniczy Prezes
Sądu Najwyższego kierujący pracą danej izby.
§ 3. Do podjęcia uchwały zgromadzenia sędziów izby Sądu Najwyższego
wymagana jest obecność co najmniej 2/3 liczby sędziów tej izby. Uchwały
13.02.2020
©Telksinoe s. 10/64
zapadają zwykłą większością głosów. Głosowanie jest tajne, jeżeli żądanie takie
zgłosi 1 z obecnych na posiedzeniu członków zgromadzenia.
Art. 20. W zakresie dotyczącym Izby Dyscyplinarnej oraz sędziów
orzekających w Izbie Dyscyplinarnej uprawnienia Pierwszego Prezesa Sądu
Najwyższego określone w:
1) art. 14 § 1 pkt 1 i 7, art. 31 § 1, art. 35 § 2, art. 36 § 6, art. 40 § 1 i 4
i art. 51 § 7 i 14 – wykonuje Prezes Sądu Najwyższego kierujący pracą Izby
Dyscyplinarnej;
2) art. 14 § 1 pkt 2 oraz art. 55 § 3 zdanie drugie – Pierwszy Prezes Sądu
Najwyższego wykonuje w porozumieniu z Prezesem Sądu Najwyższego
kierującym pracą Izby Dyscyplinarnej.
Art. 21. § 1. Kolegium Sądu Najwyższego tworzą Pierwszy Prezes Sądu
Najwyższego, Prezesi Sądu Najwyższego oraz sędziowie wybrani przez
zgromadzenia sędziów izby Sądu Najwyższego na okres 3 lat.
§ 2. Przewodniczącym Kolegium Sądu Najwyższego jest Pierwszy Prezes
Sądu Najwyższego.
§ 3. Do podjęcia uchwały Kolegium Sądu Najwyższego wymagana jest
obecność co najmniej 2/3 liczby członków Kolegium Sądu Najwyższego. Uchwały
zapadają zwykłą większością głosów. W przypadku równej liczby głosów
rozstrzyga głos przewodniczącego.
Art. 22. § 1. Kolegium Sądu Najwyższego przygotowuje stanowisko
w sprawach związanych z działalnością Sądu Najwyższego oraz współdziała
z Pierwszym Prezesem Sądu Najwyższego w celu zapewnienia prawidłowego
funkcjonowania Sądu Najwyższego.
§ 2. Do kompetencji Kolegium Sądu Najwyższego należy w szczególności:
1) opiniowanie projektów aktów, o których mowa w art. 4, art. 14 § 1 pkt 6
i art. 98 § 2 i 3;
2) (uchylony)
3) opiniowanie kandydatów na stanowiska kierownicze w jednostkach
administracyjnych Sądu Najwyższego;
4) uchwalanie projektu dochodów i wydatków Sądu Najwyższego;
5) ustalanie liczby ławników Sądu Najwyższego;
13.02.2020
©Telksinoe s. 11/64
6) wybór Rzecznika Dyscyplinarnego Sądu Najwyższego i jego zastępcy.
Rozdział 3
Właściwość izb Sądu Najwyższego
Art. 23. Do właściwości Izby Cywilnej należą sprawy z zakresu prawa
cywilnego, gospodarczego, rodzinnego i opiekuńczego, a także sprawy dotyczące
rejestracji przedsiębiorców i rejestracji zastawów.
Art. 24. Do właściwości Izby Karnej należą sprawy rozpoznawane na
podstawie ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego
(Dz. U. z 2018 r. poz. 1987 i 2399 oraz z 2019 r. poz. 150), ustawy z dnia
10 września 1999 r. – Kodeks karny skarbowy (Dz. U. z 2018 r. poz. 1958, 2192,
2193, 2227 i 2354), ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. – Kodeks postępowania
w sprawach o wykroczenia (Dz. U. z 2018 r. poz. 475, z późn. zm.3)), oraz inne
sprawy, do których stosuje się przepisy ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks
postępowania karnego, a także sprawy podlegające orzecznictwu sądów wojskowych.
Art. 25. Do właściwości Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych należą
sprawy z zakresu prawa pracy, ubezpieczeń społecznych, sprawy o roszczenia
twórców wynalazków, wzorów użytkowych i przemysłowych oraz topografii
układów scalonych o wynagrodzenie, sprawy rejestrowe, z wyłączeniem spraw
dotyczących rejestracji przedsiębiorców i rejestracji zastawów.
Art. 26. 1. Do właściwości Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw
Publicznych należy rozpatrywanie skarg nadzwyczajnych, rozpoznawanie
protestów wyborczych i protestów przeciwko ważności referendum
ogólnokrajowego i referendum konstytucyjnego oraz stwierdzanie ważności
wyborów i referendum, inne sprawy z zakresu prawa publicznego, w tym sprawy
z zakresu ochrony konkurencji, regulacji energetyki, telekomunikacji i transportu
kolejowego oraz sprawy, w których złożono odwołanie od decyzji
Przewodniczącego Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, a także skargi dotyczące
3)
Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2018 r. poz. 1039,
1387, 1467, 1481 i 2077 oraz z 2019 r. poz. 76.
13.02.2020
©Telksinoe s. 12/64
przewlekłości postępowania przed sądami powszechnymi i wojskowymi oraz Sądem Najwyższym.
§ 2. Do właściwości Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych
należy rozpoznawanie wniosków lub oświadczeń dotyczących wyłączenia sędziego
albo o oznaczenie sądu, przed którym ma się toczyć postępowanie, obejmujących
zarzut braku niezależności sądu lub braku niezawisłości sędziego. Sąd
rozpoznający sprawę przekazuje niezwłocznie wniosek Prezesowi Izby Kontroli
Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych celem nadania mu dalszego biegu na zasadach
określonych w odrębnych przepisach. Przekazanie wniosku Prezesowi Izby
Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych nie wstrzymuje biegu toczącego się postępowania.
§ 3. Wniosek, o którym mowa w § 2, pozostawia się bez rozpoznania, jeżeli
obejmuje ustalenie oraz ocenę zgodności z prawem powołania sędziego lub jego
umocowania do wykonywania zadań z zakresu wymiaru sprawiedliwości.
§ 4. Do właściwości Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych
należy rozpoznawanie skarg o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego
orzeczenia Sądu Najwyższego, sądów powszechnych, sądów wojskowych oraz
sądów administracyjnych, w tym Naczelnego Sądu Administracyjnego, jeżeli
niezgodność z prawem polega na podważeniu statusu osoby powołanej do pełnienia
urzędu na stanowisku sędziego, która wydała orzeczenie w sprawie.
§ 5. Do postępowania w sprawach, o których mowa w § 4, stosuje się
odpowiednie przepisy o stwierdzeniu niezgodności z prawem prawomocnych
orzeczeń, a w sprawach karnych przepisy o wznowieniu postępowania sądowego
zakończonego prawomocnym orzeczeniem. Nie jest konieczne
uprawdopodobnienie ani wyrządzenie szkody, spowodowanej przez wydanie
orzeczenia, którego skarga dotyczy.
§ 6. Skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego
orzeczenia, o którym mowa w § 4, można wnieść do Sądu Najwyższego – Izby
Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych, z pominięciem sądu, który wydał
zaskarżone orzeczenie, a także w razie nieskorzystania przez stronę
z przysługujących jej środków prawnych, w tym skargi nadzwyczajnej do Sądu Najwyższego.
Art. 27. § 1. Do właściwości Izby Dyscyplinarnej należą sprawy:
13.02.2020
©Telksinoe s. 13/64
1) dyscyplinarne:
a) sędziów Sądu Najwyższego,
b) rozpatrywane przez Sąd Najwyższy w związku z postępowaniami
dyscyplinarnymi prowadzonymi na podstawie ustaw:
– z dnia 26 maja 1982 r. – Prawo o adwokaturze (Dz. U. z 2018 r. poz. 1184, 1467, 1669 i 2193),
– z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (Dz. U. z 2018 r. poz. 2115 i 2193),
– z dnia 14 lutego 1991 r. – Prawo o notariacie (Dz. U. z 2019 r. poz. 540),
– z dnia 21 sierpnia 1997 r. – Prawo o ustroju sądów wojskowych
(Dz. U. z 2018 r. poz. 1921 oraz z 2019 r. poz. 125),
– z dnia 18 grudnia 1998 r. o Instytucie Pamięci Narodowej – Komisji
Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu (Dz. U. z 2018 r.
poz. 2032 i 2529 oraz z 2019 r. poz. 131),
– z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych,
– z dnia 28 stycznia 2016 r. – Prawo o prokuraturze (Dz. U. z 2017 r.
poz. 1767, z 2018 r. poz. 5, 1000, 1443 i 1669 oraz z 2019 r. poz. 125),
– z dnia 22 marca 2018 r. o komornikach sądowych (Dz. U. poz. 771,
1443, 1669 i 2244 oraz z 2019 r. poz. 55);
1a) o zezwolenie na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej lub tymczasowe
aresztowanie sędziów, asesorów sądowych, prokuratorów i asesorów
prokuratury;
2) z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych dotyczące sędziów Sądu
Najwyższego;
3) z zakresu przeniesienia sędziego Sądu Najwyższego w stan spoczynku.
§ 2. Izba Dyscyplinarna składa się z:
1) Wydziału Pierwszego;
2) Wydziału Drugiego.
§ 3. Wydział Pierwszy rozpatruje w szczególności sprawy:
1) sędziów Sądu Najwyższego;
13.02.2020
©Telksinoe s. 14/64
2) Sędziów, asesorów sądowych, prokuratorów i asesorów prokuratury
dotyczące:
a) przewinień dyscyplinarnych, rozpoznawane w pierwszej instancji przez
Sąd Najwyższy,
b) zezwolenia na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej lub
tymczasowe aresztowanie.
§ 4. Wydział Drugi rozpatruje w szczególności:
1) odwołania od orzeczeń sądów dyscyplinarnych pierwszej instancji
w sprawach sędziów, asesorów sądowych, prokuratorów i asesorów
prokuratury oraz postanowień i zarządzeń zamykających drogę do wydania wyroku;
2) kasacje od orzeczeń dyscyplinarnych;
3) odwołania od uchwał Krajowej Rady Sądownictwa.
Art. 28. § 1. W przypadku, gdy Prezes Sądu Najwyższego uzna, że sprawa
nie należy do właściwości izby, której pracą kieruje, przekazuje sprawę do
właściwej izby.
§ 2. Prezes Sądu Najwyższego kierujący pracą izby, do której sprawa została
przekazana, uznając, że izba ta nie jest właściwa do jej rozpoznania, zwraca się do
Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego o wskazanie właściwej izby. Pierwszy
Prezes Sądu Najwyższego może odmówić przekazania sprawy do innej izby.
W zakresie przekazania sprawy do lub z Izby Dyscyplinarnej rozstrzyga Prezes
Sądu Najwyższego kierujący pracą Izby Dyscyplinarnej.
Rozdział 4
Nawiązanie, zmiana i wygaśniecie stosunku służbowego sędziego Sądu Najwyższego
Art. 29. § 1. Sędzią Sądu Najwyższego jest osoba powołana na to stanowisko
przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, która złożyła ślubowanie wobec
Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.
§ 2. W ramach działalności Sądu Najwyższego lub jego organów
niedopuszczalne jest kwestionowanie umocowania sądów i trybunałów,
konstytucyjnych organów państwowych oraz organów kontroli i ochrony prawa.
13.02.2020
©Telksinoe s. 15/64
§ 3. Niedopuszczalne jest ustalanie lub ocena przez Sąd Najwyższy lub inny
organ władzy zgodności z prawem powołania sędziego lub wynikającego z tego
powołania uprawnienia do wykonywania zadań z zakresu wymiaru sprawiedliwości.
Art. 30. § 1. Do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego Sądu Najwyższego
może być powołana osoba, która:
1) posiada wyłącznie obywatelstwo polskie i korzysta z pełni praw cywilnych
i publicznych;
2) nie była prawomocnie skazana za umyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia
publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe lub wobec której nie wydano
prawomocnego wyroku warunkowo umarzającego postępowanie karne
w sprawie popełnienia przestępstwa umyślnego ściganego z oskarżenia
publicznego lub umyślnego przestępstwa skarbowego;
3) ukończyła 40 lat;
4) jest nieskazitelnego charakteru;
5) ukończyła wyższe studia prawnicze w Rzeczypospolitej Polskiej i uzyskała
tytuł magistra lub zagraniczne studia prawnicze uznane w Rzeczypospolitej Polskiej;
6) wyróżnia się wysokim poziomem wiedzy prawniczej;
7) jest zdolna, ze względu na stan zdrowia, do pełnienia obowiązków sędziego;
8) posiada co najmniej dziesięcioletni staż na stanowisku sędziego, prokuratora,
Prezesa Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej, jej wiceprezesa,
radcy, albo przez co najmniej dziesięć lat wykonywała w Polsce zawód
adwokata, radcy prawnego lub notariusza;
9) nie pełniła służby, nie pracowała ani nie była współpracownikiem organów
bezpieczeństwa państwa, wymienionych w art. 5 ustawy z dnia 18 grudnia
1998 r. o Instytucie Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni
przeciwko Narodowi Polskiemu.
§ 2. Wymagania, o których mowa w § 1 pkt 8, nie dotyczą osoby, która
posiada tytuł naukowy profesora albo stopień naukowy doktora habilitowanego
nauk prawnych i pracowała w polskiej szkole wyższej, Polskiej Akademii Nauk,
instytucie naukowo-badawczym lub innej placówce naukowej.
13.02.2020
©Telksinoe s. 16/64
§ 3. Staż lub wykonywanie zawodu, o których mowa w § 1 pkt 8, liczone są
łącznie w przypadku zajmowania różnych stanowisk lub wykonywania różnych zawodów.
§ 4. Wymagania, o których mowa w § 1 pkt 9, stosuje się do osób urodzonych
przed dniem 1 sierpnia 1972 r.
Art. 31. § 1. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, po zasięgnięciu opinii
Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego, obwieszcza w Dzienniku Urzędowym
Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” liczbę wolnych stanowisk sędziego
przewidzianych do objęcia w poszczególnych izbach Sądu Najwyższego.
§ 2. Każda osoba, która spełnia warunki do objęcia stanowiska sędziego Sądu
Najwyższego, może zgłosić swoją kandydaturę Krajowej Radzie Sądownictwa
w terminie miesiąca od dnia obwieszczenia, o którym mowa w § 1.
§ 3. Kandydaturę zgłasza się przez złożenie karty zgłoszenia kandydata na
wolne stanowisko sędziego Sądu Najwyższego we wskazanej w obwieszczeniu
izbie oraz dołącza się do niej – z wyjątkiem gdy kandydatem jest sędzia albo
prokurator – informację z Krajowego Rejestru Karnego dotyczącą kandydata oraz
zaświadczenie stwierdzające, że jest zdolny, ze względu na stan zdrowia, do
pełnienia obowiązków sędziego.
§ 3a. Do karty zgłoszenia kandydata na wolne stanowisko sędziego Sądu
Najwyższego kandydat może dołączyć również inne dokumenty potwierdzające
jego kwalifikacje, w szczególności informacje o dorobku naukowym, spis
publikacji, opinie przełożonych i rekomendacje.
§ 3b. Zgłaszający urodzony przed dniem 1 sierpnia 1972 r. składa w postaci
papierowej oświadczenie, o którym mowa w art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 18
października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów
bezpieczeństwa państwa z lat 1944–1990 oraz treści tych dokumentów (Dz. U. z
2019 r. poz. 430, 399, 447 i 534), albo informację, o której mowa w art. 7 ust. 3a
tej ustawy.
§ 3c. Jeżeli swoją kandydaturę na wolne stanowisko sędziego Sądu
Najwyższego zgłosiła osoba, która nie spełnia warunków do objęcia stanowiska
sędziego Sądu Najwyższego, o których mowa w art. 30 § 1 pkt 1–3, 5 oraz 7–9 i §
2, zgłoszenie nastąpiło po upływie terminu albo nie spełnia wymogów formalnych,
Krajowa Rada Sądownictwa pozostawia zgłoszenie bez rozpoznania. Od uchwały
13.02.2020
©Telksinoe s. 17/64
w przedmiocie pozostawienia zgłoszenia bez rozpoznania odwołanie nie przysługuje.
§ 3d. Przewodniczący Krajowej Rady Sądownictwa po stwierdzeniu
spełniania przez kandydata warunków oraz wymogów formalnych zgłoszenia,
wyznacza zespół, o którym mowa w art. 31 ust. 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o
Krajowej Radzie Sądownictwa (Dz. U. z 2019 r. poz. 84 i 609).
§ 4. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej określi, w drodze rozporządzenia,
wzór karty zgłoszenia kandydata na wolne stanowisko sędziego Sądu
Najwyższego, mając na uwadze konieczność zapewnienia przejrzystości oraz
sprawności postępowania w sprawie wyboru kandydata na stanowisko sędziego Sądu Najwyższego.
Art. 32. Osoby pozostające ze sobą w stosunku pokrewieństwa do drugiego
stopnia lub powinowactwa pierwszego stopnia oraz małżonkowie nie mogą być
jednocześnie sędziami Sądu Najwyższego.
Art. 33. § 1. Stosunek służbowy sędziego Sądu Najwyższego nawiązuje się
z chwilą doręczenia mu aktu powołania. Odmowa odebrania aktu powołania jest
równoznaczna ze zrzeczeniem się pełnienia urzędu na stanowisku sędziego Sądu Najwyższego.
§ 2. Sędzia zgłasza się w celu objęcia stanowiska w terminie 14 dni od dnia
odebrania aktu powołania.
§ 3. W przypadku nieusprawiedliwionego nieobjęcia stanowiska w terminie
określonym w § 2, powołanie traci moc. Okoliczność tę stwierdza Pierwszy Prezes
Sądu Najwyższego.
Art. 34. § 1. Przy powołaniu sędzia Sądu Najwyższego składa ślubowanie
wobec Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej według następującej roty:
„Ślubuję uroczyście jako sędzia Sądu Najwyższego służyć wiernie
Rzeczypospolitej Polskiej, stać na straży prawa i praworządności,
obowiązki sędziego wypełniać sumiennie, sprawiedliwość wymierzać
zgodnie z przepisami prawa i zasadami słuszności, bezstronnie, według
mego sumienia, dochować tajemnicy prawnie chronionej,
a w postępowaniu kierować się zasadami godności i uczciwości”.
13.02.2020
©Telksinoe s. 18/64
§ 2. Składający ślubowanie może dodać na końcu zwrot: „Tak mi dopomóż
Bóg”.
§ 3. Odmowa złożenia ślubowania jest równoznaczna ze zrzeczeniem się
pełnienia urzędu na stanowisku sędziego Sądu Najwyższego.
Art. 35. § 1. Sędzia obejmuje stanowisko w izbie Sądu Najwyższego
wskazane przez niego w karcie zgłoszenia kandydata, o której mowa w art. 31 § 3.
§ 2. Sędzia, za jego zgodą, może zostać przeniesiony przez Pierwszego
Prezesa Sądu Najwyższego na stanowisko w innej izbie.
§ 3. Sędzia może być wyznaczony przez Pierwszego Prezesa Sądu
Najwyższego do udziału w rozpoznaniu określonej sprawy w innej izbie oraz, za
zgodą sędziego, do orzekania na czas określony w innej izbie. Wyznaczenie
sędziego do orzekania w innej izbie, bez jego zgody, może nastąpić na okres nie
dłuższy niż 6 miesięcy w roku. Po upływie okresu wyznaczenia sędziego do
orzekania w innej izbie, sędzia podejmuje czynności w sprawach przydzielonych
mu w tej izbie do ich zakończenia. Wyznaczenie sędziego Sądu Najwyższego
orzekającego w Izbie Dyscyplinarnej do udziału w rozpoznaniu określonej sprawy
lub do orzekania na czas określony w innej izbie wymaga także zgody Prezesa Sądu
Najwyższego kierującego pracą Izby Dyscyplinarnej.
Art. 36. § 1. Stosunek służbowy sędziego Sądu Najwyższego wygasa
w przypadku:
1) śmierci;
2) zrzeczenia się pełnienia urzędu na stanowisku sędziego Sądu Najwyższego
lub statusu sędziego w stanie spoczynku;
3) prawomocnego wyroku skazującego sędziego za umyślne przestępstwo
ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe lub
warunkowo umarzającego postępowanie karne w sprawie popełnienia
przestępstwa umyślnego ściganego z oskarżenia publicznego lub umyślnego
przestępstwa skarbowego;
4) prawomocnego orzeczenia przez sąd środka karnego w postaci pozbawienia
praw publicznych lub zakazu zajmowania stanowiska sędziego;
5) prawomocnego orzeczenia sądu dyscyplinarnego o złożeniu sędziego z urzędu;
13.02.2020
©Telksinoe s. 19/64
6) utraty obywatelstwa polskiego;
7) nabycia obywatelstwa obcego państwa, chyba że sędzia zrzekł się tego
obywatelstwa w terminie 30 dni od dnia jego nabycia;
8) stwierdzenia, że pełnił służbę, pracował lub był współpracownikiem organów
bezpieczeństwa państwa, wymienionych w art. 5 ustawy z dnia 18 grudnia
1998 r. o Instytucie Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni
przeciwko Narodowi Polskiemu.
§ 2. O zaistnieniu okoliczności, o których mowa w § 1 pkt 2–7, sędzia Sądu
Najwyższego, którego dotyczy dana okoliczność, niezwłocznie informuje
Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej za pośrednictwem Pierwszego Prezesa Sądu
Najwyższego. Jeżeli dana okoliczność dotyczy Pierwszego Prezesa Sądu
Najwyższego, Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego informuje Prezydenta
Rzeczypospolitej Polskiej.
§ 3. Datę wygaśnięcia stosunku służbowego sędziego Sądu Najwyższego
stwierdza Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, nie później niż w terminie
3 miesięcy od:
1) zaistnienia okoliczności, o której mowa w § 1 pkt 1;
2) uzyskania informacji o zaistnieniu okoliczności, o której mowa w § 1 pkt 2–
8.
§ 4. O zaistnieniu okoliczności, o której mowa w § 2:
1) zdanie pierwsze – Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego zawiadamia Krajową
Radę Sądownictwa i Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej;
2) zdanie drugie – Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej zawiadamia Krajową
Radę Sądownictwa.
§ 5. Przepis § 1 pkt 8 stosuje się do osób urodzonych przed dniem 1 sierpnia
1972 r.
§ 6. W celu ustalenia, czy zachodzi okoliczność, o której mowa w § 1 pkt 8,
Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego zwraca się do Prezesa Instytutu Pamięci
Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
o przedstawienie informacji Dyrektora Biura Lustracyjnego Instytutu Pamięci
Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w tym
zakresie. O przedstawienie informacji w odniesieniu do Pierwszego Prezesa Sądu
Najwyższego, zwraca się Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej.
13.02.2020
©Telksinoe s. 20/64
§ 7. W przypadku przedstawienia informacji potwierdzającej okoliczność,
o której mowa w § 1 pkt 8, Dyrektor Biura Lustracyjnego Instytutu Pamięci
Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu wskazuje,
że wymieniona okoliczność wynika z:
1) oświadczenia dotyczącego pracy lub służby w organach bezpieczeństwa
państwa lub współpracy z tymi organami w okresie od dnia 22 lipca 1944 r.
do dnia 31 lipca 1990 r., o którym mowa w art. 7 ust. 1 ustawy z dnia
18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów
bezpieczeństwa państwa z lat 1944–1990 oraz treści tych dokumentów;
2) prawomocnego orzeczenia sądu okręgowego, o którym mowa w art. 17
ustawy z dnia 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji
o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944–1990 oraz treści
tych dokumentów, stwierdzającego fakt złożenia przez osobę poddaną
postępowaniu lustracyjnemu niezgodnego z prawdą oświadczenia
dotyczącego pracy lub służby w organach bezpieczeństwa państwa lub
współpracy z tymi organami w okresie od dnia 22 lipca 1944 r. do dnia
31 lipca 1990 r., o którym mowa w art. 21a ust. 2 tej ustawy.
§ 8. W przypadku, gdy Prezes Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji
Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu lub Dyrektor Biura
Lustracyjnego tego instytutu poweźmie informację potwierdzającą okoliczność,
o której mowa w § 1 pkt 8, przekazuje ją niezwłocznie Pierwszemu Prezesowi
Sądu Najwyższego i Prezesowi Sądu Najwyższego kierującemu pracą Izby
Dyscyplinarnej. Przepisy ustawy z dnia 18 października 2006 r. o ujawnianiu
informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944–1990 oraz
treści tych dokumentów, stosuje się odpowiednio.
§ 9. Sędzia Sądu Najwyższego, który zrzekł się pełnienia urzędu na
stanowisku sędziego Sądu Najwyższego lub statusu sędziego w stanie spoczynku
ma prawo uzyskać wpis na listę adwokatów lub radców prawnych albo zostać
powołany na stanowisko notariusza bez konieczności spełnienia wymagań
określonych w stosunku do innych sędziów w ustawie z dnia 26 maja 1982 r. –
Prawo o adwokaturze, ustawie z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych oraz
ustawie z dnia 14 lutego 1991 r. – Prawo o notariacie.
13.02.2020
©Telksinoe s. 21/64
Art. 37. § 1. Sędzia Sądu Najwyższego przechodzi w stan spoczynku z dniem
ukończenia 65. roku życia.
§ 1a. (uchylony)
§ 1b. (uchylony)
§ 2. (uchylony)
§ 3. (uchylony)
§ 4. (uchylony)
§ 5. Sędzia Sądu Najwyższego będący kobietą może przejść w stan spoczynku
z dniem ukończenia 60. roku życia, składając oświadczenie Pierwszemu Prezesowi
Sądu Najwyższego, który przekazuje je niezwłocznie Prezydentowi Rzeczy-
pospolitej Polskiej. Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego składa oświadczenie
bezpośrednio Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej.
Art. 38. § 1. Sędziego Sądu Najwyższego przenosi się w stan spoczynku na
jego wniosek albo na wniosek Kolegium Sądu Najwyższego, jeżeli z powodu
choroby lub utraty sił został uznany przez lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń
Społecznych za trwale niezdolnego do pełnienia obowiązków sędziego.
§ 2. Z wnioskiem o zbadanie zdolności do pełnienia obowiązków może
wystąpić zainteresowany sędzia oraz Kolegium Sądu Najwyższego.
§ 3. Sędzia Sądu Najwyższego może być przeniesiony w stan spoczynku,
jeżeli bez uzasadnionej przyczyny nie poddał się badaniu, o którym mowa w § 2,
w sytuacji gdy z wnioskiem o zbadanie wystąpiło Kolegium Sądu Najwyższego.
§ 4. W sprawach przeniesienia sędziego Sądu Najwyższego w stan
spoczynku, o którym mowa w § 1 i 3, uchwałę podejmuje Krajowa Rada
Sądownictwa, na wniosek zainteresowanego sędziego albo Kolegium Sądu
Najwyższego.
§ 5. Od uchwały Krajowej Rady Sądownictwa w sprawach, o których mowa
w § 4, zainteresowanemu sędziemu, a w przypadku gdy z wnioskiem
o przeniesienie sędziego Sądu Najwyższego w stan spoczynku wystąpiło Kolegium
Sądu Najwyższego także temu kolegium, przysługuje odwołanie do Sądu Najwyższego.
13.02.2020
©Telksinoe s. 22/64
Art. 39. Datę przejścia sędziego Sądu Najwyższego w stan spoczynku albo
przeniesienia sędziego Sądu Najwyższego w stan spoczynku stwierdza Prezydent
Rzeczypospolitej Polskiej.
Art. 40. § 1. Na wniosek Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego, Minister
Sprawiedliwości, może delegować, na czas określony, nie dłuższy niż 2 lata,
sędziego posiadającego co najmniej dziesięcioletni staż na stanowisku sędziego, za
jego zgodą do pełnienia czynności sędziowskich w Sądzie Najwyższym.
§ 2. W okresie delegowania do pełnienia czynności, o których mowa w § 1,
do sędziego mają odpowiednio zastosowanie przepisy określające prawa
i obowiązki sędziego Sądu Najwyższego.
§ 3. Liczba sędziów delegowanych do pełnienia czynności sędziowskich
w Sądzie Najwyższym nie może być większa niż 30% liczby stanowisk sędziów
Sądu Najwyższego.
§ 4. Na wniosek Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego Minister
Sprawiedliwości może delegować, na czas nieokreślony, sędziego, za jego zgodą
do pełnienia funkcji asystenta sędziego Sądu Najwyższego oraz wykonywania
innych czynności w Sądzie Najwyższym.
§ 5. Sędziemu delegowanemu do pełnienia czynności, o których mowa w § 1,
przysługuje wynagrodzenie w stawce podstawowej sędziego sądu apelacyjnego.
§ 6. Po 3 miesiącach delegowania do pełnienia czynności, o których mowa
w § 1, przez pozostały okres delegacji sędziemu sądu apelacyjnego przysługuje
wynagrodzenie w stawce podstawowej sędziego Sądu Najwyższego, chyba że
dotychczasowe wynagrodzenie jest wyższe od przysługującego w Sądzie Najwyższym.
§ 7. Zasady wynagradzania, o których mowa w § 6, stosuje się do sędziów
delegowanych do pełnienia funkcji lub wykonywania czynności, o których mowa
w § 4, z tym że sędziemu sądu apelacyjnego przysługuje wynagrodzenie w stawce
bezpośrednio wyższej od posiadanej, z wyłączeniem wynagrodzenia sędziego Sądu
Najwyższego, natomiast sędziemu sądu rejonowego – wynagrodzenie sędziego
sądu okręgowego.
13.02.2020
©Telksinoe s. 23/64
Rozdział 5
Obowiązki i prawa sędziego Sądu Najwyższego
Art. 41. § 1. Sędzia jest obowiązany postępować zgodnie ze ślubowaniem sędziowskim.
§ 2. Sędzia strzeże wartości związanych ze sprawowaniem władzy
sądowniczej i unika wszystkiego, co mogłoby przynieść ujmę godności urzędu lub
osłabić zaufanie do jego bezstronności.
Art. 42. § 1. Sędzia jest obowiązany zachować w tajemnicy okoliczności
sprawy, o których poza jawną rozprawą sądową powziął wiadomość ze względu na
swoje stanowisko sędziego.
§ 2. Obowiązek zachowania tajemnicy trwa także po wygaśnięciu stosunku
służbowego.
§ 3. Obowiązek zachowania tajemnicy ustaje, gdy sędzia składa zeznania jako
świadek przed sądem, chyba że ujawnienie tajemnicy zagraża dobru państwa albo
ważnemu interesowi prywatnemu, który nie jest sprzeczny z celami wymiaru
sprawiedliwości. W tych przypadkach od obowiązku zachowania tajemnicy może
zwolnić sędziego Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego. Od obowiązku zachowania
tajemnicy, o którym mowa w tym przepisie, Pierwszego Prezesa Sądu
Najwyższego może zwolnić Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej.
§ 4. Sędzia nie podlega postępowaniu sprawdzającemu przewidzianemu
w ustawie z dnia 5 sierpnia 2010 r. o ochronie informacji niejawnych.
Art. 43. Czas pracy sędziego określony jest wymiarem jego zadań.
Art. 44. § 1. Sędzia Sądu Najwyższego nie może pozostawać w innym
stosunku służbowym lub podejmować dodatkowego zatrudnienia, z wyjątkiem
zatrudnienia w charakterze pracownika naukowo-dydaktycznego, dydaktycznego
lub naukowego u jednego pracodawcy, w łącznym wymiarze nieprzekraczającym
pełnego wymiaru czasu pracy pracowników zatrudnionych w takim charakterze,
o ile nie utrudnia to pełnienia obowiązków sędziego Sądu Najwyższego.
§ 2. Sędzia Sądu Najwyższego nie może podejmować innego zajęcia,
o charakterze zarobkowym lub niezarobkowym, które utrudniałoby pełnienie przez
niego obowiązków sędziego Sądu Najwyższego, uchybiałoby godności urzędu lub
mogłoby podważać zaufanie do jego bezstronności lub niezawisłości.
13.02.2020
©Telksinoe s. 24/64
§ 3. O zamiarze podjęcia zatrudnienia lub innego zajęcia, o których mowa
w § 1 i 2, a także o zamiarze ich kontynuowania przez sędziego obejmującego
stanowisko w Sądzie Najwyższym, sędzia Sądu Najwyższego zawiadamia
Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego. Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego
pisemnie informuje o sprzeciwie, jeżeli uzna, że podjęcie albo kontynuowanie
zatrudnienia lub innego zajęcia będzie utrudniało pełnienie obowiązków, uchybiało
godności urzędu sędziego Sądu Najwyższego lub podważało zaufanie do jego
bezstronności lub niezawisłości.
§ 4. O zamiarze podjęcia zatrudnienia lub innego zajęcia, o których mowa
w § 1 i 2, a także o zamiarze ich kontynuowania przez sędziego obejmującego
stanowisko Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego, Pierwszy Prezes Sądu
Najwyższego zawiadamia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Prezydent
Rzeczypospolitej Polskiej pisemnie informuje o sprzeciwie, jeżeli uzna, że podjęcie
albo kontynuowanie zatrudnienia lub innego zajęcia będzie utrudniało pełnienie
obowiązków, uchybiało godności urzędu Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego
lub podważało zaufanie do jego bezstronności lub niezawisłości.
§ 5. Sędzia Sądu Najwyższego nie może:
1) być członkiem zarządu, rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej spółki prawa
handlowego;
2) być członkiem zarządu, rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej spółdzielni;
3) być członkiem zarządu fundacji prowadzącej działalność gospodarczą;
4) posiadać w spółce prawa handlowego więcej niż 10% akcji lub udziałów
przedstawiających więcej niż 10% kapitału zakładowego;
5) prowadzić działalności gospodarczej na własny rachunek lub wspólnie
z innymi osobami, a także zarządzać taką działalnością lub być
przedstawicielem lub pełnomocnikiem w prowadzeniu takiej działalności.
§ 6. Przez spółkę prawa handlowego rozumie się spółkę handlową, a także
inną spółkę, do której stosuje się przepisy prawa handlowego, w tym spółkę według
prawa obcego.
§ 7. Zyski z tytułu posiadania akcji lub udziałów w spółce prawa handlowego
określonych w § 5 pkt 4, sędzia Sądu Najwyższego przekazuje na wskazane przez
siebie cele publiczne albo na odrębny rachunek bankowy prowadzony przez bank
wskazany przez Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego do dnia 31 marca roku
13.02.2020
©Telksinoe s. 25/64
następującego po roku, w którym je uzyskał. Sędzia Sądu Najwyższego może
korzystać ze środków zgromadzonych na rachunku bankowym po przejściu w stan
spoczynku.
§ 8. Niewykonanie obowiązku, o którym mowa w § 7, jest równoznaczne ze
zrzeczeniem się pełnienia urzędu na stanowisku sędziego Sądu Najwyższego.
§ 9. Wybór lub powołanie do władz spółki, spółdzielni lub fundacji
z naruszeniem zakazów określonych w § 5 pkt 1–3 są z mocy prawa nieważne i nie
podlegają wpisowi do właściwego rejestru.
§ 10. Przepisy § 1–3, 5, 6 i 9 stosuje się odpowiednio do sędziów Sądu
Najwyższego w stanie spoczynku.
§ 11. Sędzia Sądu Najwyższego orzekający w Izbie Dyscyplinarnej nie może
pozostawać w innym stosunku służbowym lub podejmować dodatkowego
zatrudnienia ani innego zajęcia, o których mowa w § 1 i 2, z wyjątkiem zatrudnienia
sędziego posiadającego stopień naukowy doktora habilitowanego lub tytuł
profesora w charakterze pracownika naukowo-dydaktycznego lub naukowego u
jednego pracodawcy, w łącznym wymiarze nieprzekraczającym pełnego wymiaru
czasu pracy pracowników zatrudnionych w takim charakterze, oraz z wyjątkiem
udziału w konferencjach lub szkoleniach, za które sędzia nie otrzymuje
wynagrodzenia. Zatrudnienie w charakterze pracownika naukowo-dydaktycznego
lub naukowego oraz udział w konferencjach lub szkoleniach wymaga zgody
Prezesa Sądu Najwyższego kierującego pracą Izby Dyscyp linarnej.
Art. 45. § 1. Oświadczenie o stanie majątkowym, o którym mowa w art. 87
ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych sędzia Sądu
Najwyższego składa Pierwszemu Prezesowi Sądu Najwyższego.
§ 2. Analizy danych zawartych w oświadczeniu o stanie majątkowym
składanym przez sędziego Sądu Najwyższego dokonuje Pierwszy Prezes Sądu
Najwyższego. O stwierdzonych nieprawidłowościach Pierwszy Prezes Sądu
Najwyższego zawiadamia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.
§ 3. Oświadczenie, o którym mowa w art. 88a ustawy z dnia 27 lipca 2001 r.
– Prawo o ustroju sądów powszechnych, sędzia Sądu Najwyższego składa
Pierwszemu Prezesowi Sądu Najwyższego, zaś Pierwszy Prezes Sądu
Najwyższego – Krajowej Radzie Sądownictwa.
13.02.2020
©Telksinoe s. 26/64
Art. 46. § 1. Żądania, wystąpienia i zażalenia w sprawach związanych
z pełnionym urzędem sędzia może wnosić tylko do Prezesa Sądu Najwyższego
kierującego pracą izby, w której orzeka, lub Pierwszego Prezesa Sądu
Najwyższego.
§ 2. W sprawach, o których mowa w § 1, sędzia nie może zwracać się do
instytucji i osób postronnych ani podawać sprawy do wiadomości publicznej.
Art. 47. Sędzia niezwłocznie zawiadamia Pierwszego Prezesa Sądu
Najwyższego oraz Prezesa Sądu Najwyższego kierującego pracą Izby
Dyscyplinarnej o toczącej się sprawie sądowej, w której występuje w charakterze
strony lub uczestnika postępowania.
Art. 48. § 1. Wynagrodzenie zasadnicze sędziego Sądu Najwyższego stanowi
wielokrotność podstawy ustalenia tego wynagrodzenia, z zastosowaniem mnożnika 4,13.
§ 2. Podstawę ustalenia wynagrodzenia zasadniczego sędziego Sądu
Najwyższego w danym roku stanowi przeciętne wynagrodzenie w drugim kwartale
roku poprzedniego, ogłaszane w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej
„Monitor Polski” przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie
art. 20 pkt 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu
Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1270 i 2245 oraz z 2019 r. poz. 39).
§ 3. Jeżeli przeciętne wynagrodzenie, o którym mowa w § 2, jest niższe od
przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za drugi kwartał roku poprzedniego –
przyjmuje się podstawę ustalenia wynagrodzenia zasadniczego sędziego Sądu
Najwyższego w dotychczasowej wysokości.
§ 4. Wynagrodzenie sędziego Sądu Najwyższego określa się w stawce
podstawowej albo awansowej. Stawka awansowa stanowi 115% stawki podstawowej.
§ 5. Sędzia Sądu Najwyższego, obejmując stanowisko, otrzymuje
wynagrodzenie zasadnicze w stawce podstawowej. Po 7 latach służby w Sądzie
Najwyższym wynagrodzenie zasadnicze sędziego Sądu Najwyższego podwyższa
się do stawki awansowej.
13.02.2020
©Telksinoe s. 27/64
§ 6. W związku z pełnioną funkcją sędziemu Sądu Najwyższego przysługuje
dodatek funkcyjny, którego wysokość ustala się z zastosowaniem mnożników
podstawy ustalenia wynagrodzenia, o której mowa w § 2.
§ 7. Sędziemu Sądu Najwyższego orzekającemu w Izbie Dyscyplinarnej oraz
sędziemu delegowanemu do wykonywania czynności w tej izbie w związku
z zakazem zatrudnienia określonym w art. 44 § 11 przysługuje dodatek w
wysokości 40% wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego łącznie.
Dodatek nie przysługuje za okres nieobecności w pracy z powodu choroby
sędziego, chyba że łączny okres tej nieobecności nie przekracza 30 dni w roku
kalendarzowym. Dodatek nie przysługuje w przypadku podjęcia przez sędziego
zatrudnienia w charakterze pracownika naukowo-dydaktycznego lub naukowego,
za okres od dnia rozpoczęcia wykonywania pracy na tym stanowisku do dnia
ustania zatrudnienia.
§ 8. Tabelę mnożników służących do ustalenia wysokości dodatków
funkcyjnych określa załącznik do ustawy.
Art. 49. Sędziemu Sądu Najwyższego przysługuje dodatek za długoletnią
służbę wynoszący 1% wynagrodzenia zasadniczego, za każdy rok służby, nie
więcej jednak niż 20% tego wynagrodzenia. Do okresu służby, od którego zależy
wysokość dodatku, wlicza się również przypadający przed powołaniem na
stanowisko sędziego Sądu Najwyższego okres stosunku służbowego lub stosunku
pracy, jak również okres wykonywania zawodu adwokata, radcy prawnego lub notariusza.
Art. 50. § 1. Sędziemu Sądu Najwyższego przysługuje gratyfikacja
jubileuszowa w wysokości:
1) po 20 latach służby – 100% wynagrodzenia miesięcznego;
2) po 25 latach służby – 150% wynagrodzenia miesięcznego;
3) po 30 latach służby – 200% wynagrodzenia miesięcznego;
4) po 35 latach służby – 250% wynagrodzenia miesięcznego;
5) po 40 latach służby – 350% wynagrodzenia miesięcznego;
6) po 45 latach służby – 400% wynagrodzenia miesięcznego.
§ 2. Do okresu służby uprawniającego do gratyfikacji jubileuszowej wlicza
się wszystkie poprzednie okresy służby i zatrudnienia, w tym okres wykonywania
13.02.2020
©Telksinoe s. 28/64
zawodu adwokata, radcy prawnego lub notariusza, oraz inne okresy, jeżeli z mocy
odrębnych przepisów podlegają one wliczeniu do okresu pracy, od którego zależą
uprawnienia pracownicze.
Art. 51. § 1. Sędziemu Sądu Najwyższego przysługuje corocznie urlop
dodatkowy w wymiarze 12 dni roboczych.
§ 2. Sędziemu może być na jego wniosek udzielony płatny urlop dla poratowania zdrowia.
§ 3. Urlop dla poratowania zdrowia nie może przekraczać 6 miesięcy.
§ 4. W okresie nieobecności z powodu choroby sędzia otrzymuje 80%
wynagrodzenia, nie dłużej jednak niż przez okres roku. Do okresu tego wlicza się
okresy poprzedniej przerwy w pełnieniu służby z powodu choroby lub urlopu dla
poratowania zdrowia, jeżeli okres czynnej służby nie przekroczył 30 dni. Po
upływie roku nieobecności z powodu choroby sędzia otrzymuje 50% wynagrodzenia.
§ 5. Jeżeli nieobecność sędziego nastąpiła z powodu:
1) wypadku przy pracy albo w drodze do pracy lub z pracy,
2) choroby przypadającej w okresie ciąży,
3) choroby powstałej w związku ze szczególnymi właściwościami lub
warunkami wykonywania czynności sędziego,
4) choroby spowodowanej przez inną osobę w wyniku popełnienia przez nią
umyślnego czynu zabronionego, w związku z wykonywaniem czynności
sędziego, stwierdzonego orzeczeniem wydanym przez uprawniony organ,
5) poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla
kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów oraz poddania się
zabiegowi pobrania komórek, tkanek i narządów
– sędzia zachowuje prawo do 100% wynagrodzenia, nie dłużej jednak niż przez
okres roku.
§ 6. Do nieobecności sędziego z powodów, o których mowa w § 5, przepis § 4
zdanie drugie i trzecie stosuje się.
§ 7. W przypadku stwierdzenia u sędziego choroby, co do której zachodzi
podejrzenie, że powstała w związku ze szczególnymi właściwościami lub
warunkami wykonywania czynności sędziego, Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego
kieruje sędziego, z urzędu lub na wniosek sędziego, do lekarza orzecznika Zakładu
13.02.2020
©Telksinoe s. 29/64
Ubezpieczeń Społecznych. Od orzeczenia lekarza orzecznika sędziemu przysługuje
sprzeciw do komisji lekarskiej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, w terminie
14 dni od dnia doręczenia tego orzeczenia.
§ 8. Za chorobę powstałą w związku ze szczególnymi właściwościami lub
warunkami wykonywania czynności sędziego uznaje się chorobę spowodowaną
działaniem czynników szkodliwych występujących w miejscu wykonywania
czynności sędziego.
§ 9. Koszty badania i wydania orzeczenia przez lekarza orzecznika oraz
komisję lekarską Zakładu Ubezpieczeń Społecznych pokrywa Skarb Państwa ze
środków pozostających w dyspozycji Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego.
§ 10. W przypadku niemożności wykonywania obowiązków służbowych
z innych przyczyn, uprawniających do uzyskania świadczeń określonych w ustawie
z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia
społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2017 r. poz. 1368, z późn
zm.4)), sędziemu przysługuje wynagrodzenie w wysokości świadczeń i przez okres,
które są przewidziane w tej ustawie.
§ 11. Okres nieobecności z powodu choroby oraz niemożności wykonywania
obowiązków służbowych, o której mowa w § 10, stwierdza zaświadczenie
lekarskie wystawione zgodnie z art. 55 ust. 1 i art. 55a ust. 7 ustawy z dnia
25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego
w razie choroby i macierzyństwa albo wydruk zaświadczenia lekarskiego,
o którym mowa w art. 55a ust. 6 tej ustawy, z tym że w przypadku:
1) poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla
kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów oraz niezdolności do
pracy wskutek poddania się zabiegowi pobrania komórek, tkanek i narządów
– zaświadczenie wystawione przez lekarza na zwykłym druku, zgodnie
z art. 53 ust. 3 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych
z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa;
2) o którym mowa w art. 6 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r.
o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby
i macierzyństwa – decyzja wydana przez właściwy organ albo uprawniony
4)
Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2018 r. poz. 1076,
1544, 1629, 1669, 1925 i 2244 oraz z 2019 r. poz. 60 i 303.
13.02.2020
©Telksinoe s. 30/64
podmiot na podstawie ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz
zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. z 2018 r. poz. 151 i 1669);
3) urlopu macierzyńskiego – zaświadczenie lekarskie wystawione na zwykłym
druku, określające przewidywaną datę porodu – za okres przed porodem
a odpis skrócony aktu urodzenia dziecka lub jego kopia – za okres po porodzie;
4) konieczności osobistego sprawowania przez sędziego opieki nad dzieckiem
własnym lub małżonka sędziego, dzieckiem przysposobionym, dzieckiem
przyjętym na wychowanie i utrzymanie, do ukończenia przez nie 8. roku życia, w przypadku:
a) nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola
lub szkoły, do których dziecko uczęszcza, a także w przypadku choroby
niani, z którą rodzice mają zawartą umowę uaktywniającą, o której
mowa w art. 50 ustawy z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi
w wieku do lat 3 (Dz. U. z 2019 r. poz. 409), lub dziennego opiekuna,
sprawujących opiekę nad dzieckiem,
b) porodu lub choroby małżonka sędziego lub rodzica dziecka sędziego,
stale opiekujących się dzieckiem, jeżeli poród lub choroba uniemożliwia
temu małżonkowi lub rodzicowi sprawowanie opieki nad dzieckiem,
c) pobytu małżonka sędziego lub rodzica dziecka sędziego, stale
opiekujących się dzieckiem, w szpitalu lub innym zakładzie leczniczym
podmiotu leczniczego wykonującego działalność leczniczą w rodzaju
stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne
– oświadczenie sędziego.
§ 12. Doręczenie zaświadczenia lekarskiego odbywa się przy wykorzystaniu
profilu informacyjnego, o którym mowa w art. 58 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca
1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby
i macierzyństwa, na zasadach określonych w tej ustawie. Pierwszy Prezes Sądu
Najwyższego wykorzystuje lub tworzy profil informacyjny, o którym mowa
w art. 58 ust. 1 tej ustawy.
§ 13. Wydruk zaświadczenia lekarskiego, o którym mowa w art. 55a ust. 6
ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia
13.02.2020
©Telksinoe s. 31/64
społecznego w razie choroby i macierzyństwa, zaświadczenie lekarskie, o którym
mowa w art. 55a ust. 7 tej ustawy, zaświadczenie wystawione przez lekarza na
zwykłym druku w przypadkach, o których mowa w § 11 pkt 1 i 3, decyzję oraz
odpis skrócony aktu urodzenia dziecka lub jego kopię, sędzia jest obowiązany
dostarczyć Pierwszemu Prezesowi Sądu Najwyższego, w terminie 7 dni od dnia ich otrzymania.
§ 14. Sędzia jest obowiązany złożyć Pierwszemu Prezesowi Sądu
Najwyższego oświadczenie o wystąpieniu okoliczności, o których mowa
w § 11 pkt 4, w terminie 7 dni od dnia ich zaistnienia.
§ 15. W przypadku niedopełnienia obowiązków, o których mowa w § 13 i 14,
nieobecność uznaje się za nieusprawiedliwioną, chyba że niedostarczenie
zaświadczenia, decyzji, odpisu skróconego aktu urodzenia dziecka lub jego kopii
lub niezłożenie oświadczenia nastąpiło z przyczyn niezależnych od sędziego.
§ 16. Za inną usprawiedliwioną nieobecność sędziemu przysługuje wynagrodzenie.
§ 17. W przypadkach, w których pracownikom podlegającym ubezpieczeniu
społecznemu przysługują zasiłki niezależnie od prawa do wynagrodzenia,
sędziemu przysługuje świadczenie pieniężne w wysokości zasiłku z ubezpieczenia
społecznego.
§ 18. Sędziemu może zostać udzielony urlop rehabilitacyjny na zasadach
określonych w art. 94d–94g ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów
powszechnych.
Art. 52. § 1. Sędzia Sądu Najwyższego mianowany, powołany lub wybrany
do pełnienia funkcji w organach państwowych, służbie dyplomatycznej,
konsularnej lub organach organizacji międzynarodowych oraz ponadnarodowych
działających na podstawie umów międzynarodowych ratyfikowanych przez
Rzeczpospolitą Polską jest obowiązany zrzec się niezwłocznie swojego urzędu.
§ 2. Sędzia, który zrzekł się urzędu z przyczyn określonych w § 1, ma prawo
powrotu do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego Sądu Najwyższego, jeżeli
przerwa w pełnieniu obowiązków sędziego nie przekracza 9 lat, chyba że pełnił
funkcje sędziowskie lub prokuratorskie w międzynarodowych lub ponadnarodowych organach sądowych.
13.02.2020
©Telksinoe s. 32/64
§ 3. W przypadku przewidzianym w § 2 Krajowa Rada Sądownictwa,
z inicjatywy zainteresowanego, przedstawia Prezydentowi Rzeczypospolitej
Polskiej wniosek o powołanie do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego Sądu
Najwyższego.
§ 4. W przypadku odmowy przedstawienia wniosku, o którym mowa w § 3,
zainteresowanemu służy odwołanie do Sądu Najwyższego.
Art. 53. § 1. Sędziemu Sądu Najwyższego stale zamieszkałemu poza
Warszawą przysługuje bezpłatne zakwaterowanie w Warszawie oraz zwrot
kosztów przejazdu i dodatek z tytułu rozłąki z rodziną na zasadach określonych
w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie art. 26 ust. 2a ustawy z dnia
16 września 1982 r. o pracownikach urzędów państwowych.
§ 2. Świadczenia i należności, o których mowa w § 1, nie przysługują, gdy
odległość od miejscowości, w której sędzia Sądu Najwyższego ma miejsce stałego
zamieszkania do Warszawy nie przekracza 60 km, chyba że Pierwszy Prezes Sądu
Najwyższego, na wniosek sędziego Sądu Najwyższego uzna, że jest to uzasadnione
ze względu na zakres obowiązków i warunki dojazdu.
Art. 54. Sędziemu Sądu Najwyższego przechodzącemu w stan spoczynku
przysługuje jednorazowa odprawa w wysokości sześciomiesięcznego wynagrodzenia.
Art. 55. § 1. Sędzia Sądu Najwyższego nie może być pozbawiony wolności
ani pociągnięty do odpowiedzialności karnej bez zezwolenia sądu dyscyplinarnego.
Nie dotyczy to ujęcia na gorącym uczynku przestępstwa, jeżeli zatrzymanie
sędziego jest niezbędne do zapewnienia prawidłowego toku postępowania. Do
czasu wydania uchwały zezwalającej na pociągnięcie sędziego do
odpowiedzialności karnej wolno podejmować tylko czynności niecierpiące zwłoki.
§ 2. Jeżeli wniosek o zezwolenie na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej
lub tymczasowe aresztowanie dotyczy sędziego ujętego na gorącym uczynku
zbrodni lub występku zagrożonego karą pozbawienia wolności, której górna
granica wynosi co najmniej 8 lat, występku, o którym mowa w art. 177 § 1 ustawy
z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz. U. z 2018 r. poz. 1600 i 2077)
w związku z art. 178 § 1 tej ustawy, a także w art. 178a § 1 lub 4 ustawy z dnia
6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny, i pozostającego nadal zatrzymanym, sąd dyscyplinarny
13.02.2020
©Telksinoe s. 33/64
podejmuje uchwałę w przedmiocie wniosku niezwłocznie, nie później niż
przed upływem 24 godzin od jego wpływu do sądu dyscyplinarnego.
Uchwała zezwalająca na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej lub
tymczasowe aresztowanie sędziego jest natychmiast wykonalna.
§ 3. O zatrzymaniu sędziego niezwłocznie zawiadamia się Pierwszego
Prezesa Sądu Najwyższego oraz Prezesa Sądu Najwyższego kierującego pracą Izby
Dyscyplinarnej. Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego może nakazać
natychmiastowe zwolnienie zatrzymanego.
§ 4. W terminie 7 dni od dnia doręczenia uchwały odmawiającej zezwolenia
na pociągnięcie sędziego do odpowiedzialności karnej przysługuje organowi lub
osobie, która wniosła o zezwolenie, oraz Rzecznikowi Dyscyplinarnemu Sądu
Najwyższego zażalenie do sądu dyscyplinarnego drugiej instancji. W tym samym
terminie zainteresowanemu sędziemu przysługuje zażalenie na uchwałę
zezwalającą na pociągnięcie go do odpowiedzialności karnej.
Art. 56. Sędziemu Sądu Najwyższego w stanie spoczynku przysługuje
uposażenie w wysokości 75% wynagrodzenia zasadniczego i dodatku za wysługę
lat, pobieranych na ostatnio zajmowanym stanowisku. Uposażenie to jest
waloryzowane w terminach i wysokości stosownie do zmian wynagrodzenia
zasadniczego sędziów Sądu Najwyższego czynnych zawodowo.
Art. 57. Sąd Najwyższy może zatrudniać asystentów sędziego. Asystentem
sędziego może być osoba posiadająca wyższe wykształcenie prawnicze.
Art. 58. Osoba pozostająca z sędzią Sądu Najwyższego w relacji, która
uprawniałaby tę osobę do odmowy składania zeznań na podstawie art. 261 § 1
ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2018 r.
poz. 1360, z późn. zm.5)) nie może zostać zatrudniona w Sądzie Najwyższym.
5)
Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2018 r. poz. 1467,
1499, 1544, 1629, 1637, 1693, 2385 i 2432 oraz z 2019 r. poz. 55 i 60.
13.02.2020
©Telksinoe s. 34/64
Rozdział 6
Ławnicy Sądu Najwyższego
Art. 59. § 1. W rozpoznawaniu skarg nadzwyczajnych, spraw, o których
mowa w art. 27 § 1 pkt 1, oraz w innych postępowaniach dyscyplinarnych,
w których Sąd Najwyższy jest właściwy na podstawie przepisów odrębn ych ustaw,
uczestniczą ławnicy Sądu Najwyższego.
§ 2. Jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, w sprawach wskazanych w § 1, Sąd
Najwyższy orzeka w składzie 2 sędziów Sądu Najwyższego i 1 ławnika Sądu
Najwyższego.
§ 3. Ławnikiem Sądu Najwyższego może być osoba, która:
1) posiada wyłącznie obywatelstwo polskie i korzysta z pełni praw cywilnych
i publicznych;
2) jest nieskazitelnego charakteru;
3) ukończyła 40 lat;
4) w dniu wyboru nie ukończyła 60 lat;
5) jest zdolna, ze względu na stan zdrowia, do pełnienia obowiązków ławnika
Sądu Najwyższego;
6) posiada co najmniej wykształcenie średnie lub średnie branżowe.
Art. 60. Ławnikiem Sądu Najwyższego nie może być osoba:
1) zatrudniona w Sądzie Najwyższym i innych sądach oraz prokuraturze;
2) wchodząca w skład organów, od których orzeczenia można żądać skierowania
sprawy na drogę postępowania sądowego;
3) będąca ławnikiem w sądach powszechnych lub sądach wojskowych;
4) będąca funkcjonariuszem Policji oraz pracująca w służbach związanych ze
ściganiem przestępstw i wykroczeń;
5) pracująca w urzędach obsługujących centralne organy państwa;
6) wykonująca zawód dla którego sądem właściwym w sprawach
dyscyplinarnych może być Sąd Najwyższy;
7) będąca adwokatem albo aplikantem adwokackim;
8) będąca radcą prawnym albo aplikantem radcowskim;
9) będąca notariuszem, zastępcą notarialnym albo aplikantem notarialnym;
10) duchowna;
13.02.2020
©Telksinoe s. 35/64
11) będąca żołnierzem w czynnej służbie wojskowej;
12) będąca funkcjonariuszem Służby Więziennej;
13) będąca posłem, senatorem, posłem do Parlamentu Europejskiego, radnym
gminy, powiatu lub województwa;
14) która pełniła służbę, pracowała lub była współpracownikiem organów
bezpieczeństwa państwa, wymienionych w art. 5 ustawy z dnia 18 grudnia
1998 r. o Instytucie Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni
przeciwko Narodowi Polskiemu;
15) należąca do partii politycznej.
Art. 61. § 1. Liczbę ławników Sądu Najwyższego ustala Kolegium Sądu Najwyższego.
§ 2. Ławników wybiera Senat w głosowaniu jawnym.
§ 3. Kadencja ławników Sądu Najwyższego trwa 4 lata kalendarzowe
następujące po roku, w którym dokonano wyborów. Funkcja ławnika Sądu
Najwyższego wybranego w trakcie kadencji wygasa z upływem kadencji ogółu
ławników Sądu Najwyższego.
§ 4. Po upływie kadencji ławnik Sądu Najwyższego może brać udział jedynie
w rozpoznawaniu sprawy rozpoczętej wcześniej z jego udziałem, do czasu jej
zakończenia.
§ 5. Wybory ławników Sądu Najwyższego odbywają się najpóźniej
w październiku roku kalendarzowego, w którym upływa kadencja
dotychczasowych ławników Sądu Najwyższego.
Art. 62. § 1. Kandydaci na ławników Sądu Najwyższego zgłaszani są
Marszałkowi Senatu. Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego podaje liczbę ławników
Sądu Najwyższego, ustaloną przez Kolegium Sądu Najwyższego, do wiadomości
Marszałka Senatu najpóźniej na 30 dni przed upływem terminu zgłaszania
kandydatów.
§ 2. Kandydatów na ławników Sądu Najwyższego mogą zgłaszać
stowarzyszenia, inne organizacje społeczne i zawodowe, zarejestrowane na
podstawie odrębnych przepisów, z wyłączeniem partii politycznych, oraz co
najmniej 100 obywateli mających czynne prawo wyborcze, w terminie do dnia
13.02.2020
©Telksinoe s. 36/64
30 czerwca roku kalendarzowego, w którym upływa kadencja dotychczasowych
ławników Sądu Najwyższego.
§ 3. Marszałek Senatu zasięga od Komendanta Głównego Policji informacji
o kandydatach na ławników Sądu Najwyższego. Informacje o kandydacie na
ławnika Sądu Najwyższego uzyskuje się i sporządza na zasadach określonych dla
informacji o kandydacie do objęcia stanowiska sędziowskiego w sądzie
powszechnym.
§ 4. Szczegółowy sposób postępowania z dokumentami złożonymi
Marszałkowi Senatu przy zgłaszaniu kandydatów na ławników Sadu Najwyższego
określa regulamin Senatu.
§ 5. Wzór karty zgłoszenia kandydatów na ławników Sądu Najwyższego oraz
sposób jego udostępniania ustala, w drodze zarządzenia, Marszałek Senatu.
Zarządzenie Marszałka Senatu podlega ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym
Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”.
Art. 63. § 1. Listę wybranych ławników Sądu Najwyższego wraz
z dokumentami, o których mowa w art. 62 § 4, Marszałek Senatu niezwłocznie
przesyła Pierwszemu Prezesowi Sądu Najwyższego.
§ 2. Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego wręcza ławnikom Sądu
Najwyższego zawiadomienie o wyborze i odbiera od nich ślubowanie według roty
w brzmieniu:
„Ślubuję uroczyście jako ławnik Sądu Najwyższego służyć wiernie
Rzeczypospolitej Polskiej, stać na straży prawa i praworządności,
obowiązki ławnika wypełniać sumiennie, orzekać zgodnie z przepisami
prawa i zasadami słuszności, bezstronnie według mego sumienia,
dochować tajemnicy prawnie chronionej, a w postępowaniu kierować się
zasadami godności i uczciwości”.
§ 3. Składający ślubowanie może dodać na końcu zwrot: „Tak mi dopomóż Bóg”.
§ 4. Odmowa złożenia ślubowania jest równoznaczna ze zrzeczeniem się
funkcji ławnika Sądu Najwyższego.
§ 5. Po odebraniu ślubowania Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego wpisuje
ławnika Sądu Najwyższego na listę ławników Sądu Najwyższego, którzy mogą być
wyznaczani do orzekania, i wydaje mu legitymację.
13.02.2020
©Telksinoe s. 37/64
§ 6. Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego organizuje szkolenie dla ławników
Sądu Najwyższego na temat skargi nadzwyczajnej oraz postępowania
dyscyplinarnego. Udział ławników Sądu Najwyższego w szkoleniu jest
obowiązkowy.
Art. 64. § 1. Funkcja ławnika Sądu Najwyższego wygasa w przypadku
prawomocnego skazania za umyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia
publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe lub w przypadku stwierdzenia, że
ławnik Sądu Najwyższego pełnił służbę, pracował lub był współpracownikiem
organów bezpieczeństwa państwa, wymienionych w art. 5 ustawy z dnia
18 grudnia 1998 r. o Instytucie Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni
przeciwko Narodowi Polskiemu. Marszałek Senatu stwierdza wygaśnięcie funkcji
z tego powodu i informuje o tym Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego.
§ 2. Do ławników Sądu Najwyższego stosuje się odpowiednio przepisy art. 36 § 5–8.
Art. 65. Nie wyznacza się ławnika Sądu Najwyższego do pełnienia
obowiązków w przypadku:
1) ujawnienia okoliczności, które nie pozwalały na jego wybór;
2) wszczęcia postępowania o odwołanie ławnika Sądu Najwyższego – do czasu
podjęcia przez Senat uchwały w przedmiocie odwołania;
3) wszczęcia przeciwko ławnikowi Sądu Najwyższego postępowania o umyślne
przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo
skarbowe – do czasu prawomocnego rozstrzygnięcia sprawy.
Art. 66. W razie potrzeby, zwłaszcza z powodu zmniejszenia w czasie
kadencji liczby ławników Sądu Najwyższego, Senat, na wniosek Pierwszego
Prezesa Sądu Najwyższego, przeprowadza wybory uzupełniające. Przepis
art. 62 stosuje się odpowiednio.
Art. 67. § 1. W zakresie orzekania ławnicy Sądu Najwyższego są niezawiśli
i podlegają tylko Konstytucji oraz ustawom.
§ 2. Ławnik Sądu Najwyższego nie może przewodniczyć rozprawie i naradzie
ani też wykonywać czynności sędziego poza rozprawą, chyba że ustawy stanowią inaczej.
13.02.2020
©Telksinoe s. 38/64
Art. 68. § 1. Ławnik Sądu Najwyższego może zostać wyznaczony do udziału
w rozprawach w wymiarze nie większym niż 20 dni w roku. Liczba dni może być
zwiększona przez Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego tylko z ważnych
przyczyn, a zwłaszcza w przypadku konieczności zakończenia rozprawy
z udziałem tego ławnika Sądu Najwyższego.
§ 2. Ławnik Sądu Najwyższego otrzymuje rekompensatę pieniężną za czas
wykonywania czynności w sądzie, którymi są udział w rozprawie lub posiedzeniu,
uczestnictwo w naradzie nad wyrokiem, sporządzenie uzasadnienia, udział w
obowiązkowych szkoleniach organizowanych przez Pierwszego Prezesa Sądu
Najwyższego lub uczestnictwo w posiedzeniu Rady Ławniczej Sądu Najwyższego,
jeżeli został do niej wybrany.
§ 3. Wysokość rekompensaty dla ławników Sądu Najwyższego biorących
udział w rozpoznawaniu spraw w Sądzie Najwyższym, za 1 dzień pełnienia
obowiązków ławnika w Sądzie Najwyższym, wynosi 5% przeciętnego
wynagrodzenia w gospodarce narodowej w poprzednim roku kalendarzowym,
ogłaszanego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”
przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie
art. 20 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Art. 69. Ławnicy Sądu Najwyższego zamieszkali poza Warszawą otrzymują
diety oraz zwrot kosztów przejazdu i noclegu według zasad ustalonych dla sędziów
sądów powszechnych.
Art. 70. § 1. Ławnicy Sądu Najwyższego wybierają ze swego grona Radę
Ławniczą Sądu Najwyższego, jej przewodniczącego i zastępców.
§ 2. Do zadań Rady Ławniczej Sądu Najwyższego należy w szczególności
podnoszenie poziomu pracy ławników Sądu Najwyższego i ich reprezentowanie
oraz pobudzanie działalności wychowawczej ławników Sądu Najwyższego
w społeczeństwie.
§ 3. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej określi, w drodze rozporządzenia,
sposób wyboru, skład i strukturę organizacyjną, tryb działania oraz szczegółowe
zadania Rady Ławniczej Sądu Najwyższego, uwzględniając obligatoryjny
charakter Rady Ławniczej Sądu Najwyższego jako samorządu ławniczego,
13.02.2020
©Telksinoe s. 39/64
reprezentującego ławników Sądu Najwyższego, zakres współpracy z Pierwszym
Prezesem Sądu Najwyższego oraz Prezesem Sądu Najwyższego kierującego pracą
Izby Dyscyplinarnej, potrzebę uwzględnienia w jej strukturze przewodniczącego
i zastępców oraz określenia ich zadań.
Art. 71. W sprawach nieuregulowanych w niniejszym rozdziale do ławników
Sądu Najwyższego stosuje się odpowiednio przepisy działu IV rozdziału 7 ustawy
z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych dotyczące ławników.
Rozdział 7
Odpowiedzialność dyscyplinarna
Art. 72. § 1. Sędzia Sądu Najwyższego odpowiada dyscyplinarnie za
przewinienia służbowe (dyscyplinarne), w tym za:
1) oczywistą i rażącą obrazę przepisów prawa;
2) działania lub zaniechania mogące uniemożliwić lub istotnie utrudnić
funkcjonowanie organu wymiaru sprawiedliwości;
3) działania kwestionujące istnienie stosunku służbowego sędziego, skuteczność
powołania sędziego, lub umocowanie konstytucyjnego organu
Rzeczypospolitej Polskiej;
4) działalność publiczną nie dającą się pogodzić z zasadami niezależności sądów
i niezawisłości sędziów;
5) uchybienie godności urzędu.
§ 2. Sędzia odpowiada dyscyplinarnie także za swoje postępowanie przed
objęciem stanowiska, jeżeli uchybił obowiązkowi piastowanego urzędu
państwowego lub okazał się niegodnym urzędu sędziego.
§ 3. Za wykroczenia sędzia może odpowiadać tylko dyscyplinarnie.
§ 4. Sędzia może wyrazić zgodę na pociągnięcie go do odpowiedzialności
karnej za wykroczenie, o którym mowa w rozdziale XI ustawy z dnia 20 maja
1971 r. – Kodeks wykroczeń (Dz. U. z 2018 r. poz. 618, 911 i 2077 oraz z 2019 r.
poz. 53). Wyrażenie zgody następuje w drodze przyjęcia przez sędziego mandatu
karnego albo uiszczenia grzywny, w przypadku ukarania mandatem karnym
zaocznym, o którym mowa w art. 98 § 1 pkt 3 ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. –
Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia.
13.02.2020
©Telksinoe s. 40/64
§ 5. Wyrażenie przez sędziego zgody na pociągnięcie go do
odpowiedzialności karnej w trybie określonym w § 4 wyłącza odpowiedzialność
dyscyplinarną.
Art. 73. § 1. Sądami dyscyplinarnymi w sprawach dyscyplinarnych sędziów
Sądu Najwyższego są:
1) w pierwszej instancji – Sąd Najwyższy w składzie 2 sędziów Izby
Dyscyplinarnej i 1 ławnika Sądu Najwyższego;
2) w drugiej instancji – Sąd Najwyższy w składzie 3 sędziów Izby
Dyscyplinarnej i 2 ławników Sądu Najwyższego.
§ 2. (uchylony)
Art. 74. Rzecznika Dyscyplinarnego Sądu Najwyższego i jego zastępcę
wybiera Kolegium Sądu Najwyższego na okres 4 lat.
Art. 75. § 1. Karami dyscyplinarnymi są:
1) upomnienie;
2) nagana;
3) obniżenie wynagrodzenia zasadniczego sędziego o 5%–50% na okres od
6 miesięcy do 2 lat;
3a) kara pieniężna w wysokości podlegającego wypłacie za miesiąc
poprzedzający wydanie prawomocnego wyroku skazującego
jednomiesięcznego wynagrodzenia zasadniczego powiększonego
o przysługujący sędziemu dodatek za długoletnią pracę, dodatek funkcyjny
i dodatek, o którym mowa w art. 48 § 7;
4) usunięcie z zajmowanej funkcji;
5) złożenie sędziego z urzędu.
§ 1a. Za przewinienie dyscyplinarne określone w art. 72 § 1 pkt 2–4,
wymierza się karę, o której mowa w § 1 pkt 5, a w przypadku mniejszej wagi –
karę, o której mowa w § 1 pkt 3, 3a lub 4.
§ 2. Sąd podaje prawomocny wyrok dyscyplinarny do wiadomości publicznej
poprzez zamieszczenie go na stronie internetowej Sądu Najwyższego.
Zamieszczeniu podlega sentencja wyroku, z wyłączeniem danych dotyczących
tożsamości osoby fizycznej lub innej osoby, jeżeli jest to konieczne dla ochrony
słusznych interesów tych osób.
13.02.2020
©Telksinoe s. 41/64
§ 3. Sąd przekazuje prawomocny wyrok dyscyplinarny do wiadomości
Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.
§ 4. Wymierzenie kary, o której mowa w § 1 pkt 2–4, pociąga za sobą, przez
okres 5 lat, niemożność udziału w Kolegium Sądu Najwyższego, orzekania
w sądzie dyscyplinarnym oraz pełnienia funkcji w Sądzie Najwyższym. Sędziego
ukaranego karą dyscyplinarną, o której mowa w zdaniu pierwszym, orzekającego
w Izbie Dyscyplinarnej, Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego wyznacza do
rozpoznawania spraw w innej izbie na okres 5 lat.
§ 5. Wymierzenie kary, o której mowa w § 1 pkt 5, pociąga za sobą utratę
możliwości ponownego powołania ukaranego na urząd sędziego.
§ 6. W przypadku przewinienia dyscyplinarnego lub wykroczenia mniejszej
wagi sąd dyscyplinarny może odstąpić od wymierzenia kary.
Art. 76. § 1. Rzecznik Dyscyplinarny Sądu Najwyższego podejmuje
czynności wyjaśniające na żądanie Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego, Prezesa
Sądu Najwyższego kierującego pracą Izby Dyscyplinarnej, Kolegium Sądu
Najwyższego, Prokuratora Generalnego, Prokuratora Krajowego, lub z własnej
inicjatywy, po wstępnym wyjaśnieniu okoliczności niezbędnych do ustalenia
znamion przewinienia, a także złożeniu wyjaśnień przez sędziego, chyba że
złożenie tych wyjaśnień nie jest możliwe. Czynności wyjaśniające powinny być
przeprowadzone w terminie 30 dni od dnia podjęcia pierwszej czynności przez
Rzecznika Dyscyplinarnego Sądu Najwyższego.
§ 2. Po przeprowadzeniu czynności wyjaśniających, jeżeli zachodzą
podstawy do wszczęcia postępowania dyscyplinarnego, Rzecznik Dyscyplinarny
Sądu Najwyższego wszczyna postępowanie dyscyplinarne i przedstawia sędziemu
na piśmie zarzuty. Po przedstawieniu zarzutów obwiniony, w terminie 14 dni, może
złożyć wyjaśnienia oraz zgłosić wnioski o przeprowadzenie dowodów.
§ 3. Po upływie terminu, o którym mowa w § 2, a w razie potrzeby po
przeprowadzeniu dalszych dowodów, Rzecznik Dyscyplinarny Sądu Najwyższego
składa wniosek o rozpoznanie sprawy dyscyplinarnej do sądu dyscyplinarnego
pierwszej instancji. Wniosek powinien zawierać dokładne określenie czynu, który
jest przedmiotem postępowania, wykaz dowodów uzasadniających wniosek oraz
uzasadnienie.
13.02.2020
©Telksinoe s. 42/64
§ 4. Jeżeli Rzecznik Dyscyplinarny Sądu Najwyższego nie znajduje podstaw
do wszczęcia postępowania dyscyplinarnego na żądanie uprawnionego organu,
wydaje postanowienie o odmowie jego wszczęcia. Odpis postanowienia doręcza się
organom, o których mowa w § 1, oraz Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej.
W terminie 30 dni od dnia doręczenia tego postanowienia każdemu organowi,
o którym mowa w § 1, służy zażalenie do sądu dyscyplinarnego pierwszej instancji.
§ 5. Jeżeli Rzecznik Dyscyplinarny Sądu Najwyższego nie znajduje podstaw
do złożenia wniosku o rozpoznanie sprawy dyscyplinarnej, wydaje postanowienie
o umorzeniu postępowania dyscyplinarnego. Odpis postanowienia doręcza się
obwinionemu, organom, o których mowa w § 1, oraz Prezydentowi
Rzeczypospolitej Polskiej. W terminie 30 dni od dnia doręczenia tego
postanowienia każdemu organowi, o którym mowa w § 1, służy zażalenie do sądu
dyscyplinarnego pierwszej instancji.
§ 6. Zażalenie powinno być rozpoznane w terminie 14 dni od dnia jego
wniesienia do sądu. W przypadku uchylenia zaskarżonego postanowienia,
wskazania sądu dyscyplinarnego co do dalszego postępowania są wiążące dla
Rzecznika Dyscyplinarnego Sądu Najwyższego.
§ 7. Od orzeczeń dyscyplinarnych nie przysługuje kasacja.
§ 8. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej może wyznaczyć z grona sędziów
Sądu Najwyższego, sędziów sądów powszechnych lub sędziów sądów wojskowych
Nadzwyczajnego Rzecznika Dyscyplinarnego do prowadzenia określonej sprawy
dotyczącej sędziego Sądu Najwyższego. W sprawie przewinień dyscyplinarnych
wyczerpujących znamiona umyślnych przestępstw ściganych z oskarżenia
publicznego lub umyślnych przestępstw skarbowych, Prezydent Rzeczypospolitej
Polskiej może wyznaczyć Nadzwyczajnego Rzecznika Dyscyplinarnego także
spośród prokuratorów Prokuratury Krajowej wskazanych przez Prokuratora
Krajowego. Wyznaczenie Nadzwyczajnego Rzecznika Dyscyplinarnego jest
równoznaczne z żądaniem podjęcia czynności wyjaśniających. Nadzwyczajny
Rzecznik Dyscyplinarny może wszcząć postępowanie dyscyplinarne albo wstąpić
do toczącego się postępowania. Wyznaczenie Nadzwyczajnego Rzecznika
Dyscyplinarnego wyłącza Rzecznika Dyscyplinarnego Sądu Najwyższego lub jego
zastępcę od podejmowania czynności w sprawie. W uzasadnionych przypadkach,
w szczególności śmierci lub przedłużającej się przeszkody w pełnieniu funkcji
13.02.2020
©Telksinoe s. 43/64
Nadzwyczajnego Rzecznika Dyscyplinarnego, Prezydent Rzeczypospolitej
Polskiej wyznacza w miejsce tej osoby innego sędziego albo prokuratora. Do
czynności podejmowanych przez Nadzwyczajnego Rzecznika Dyscyplinarnego
przepisy § 1–6 stosuje się odpowiednio. Funkcja Nadzwyczajnego Rzecznika
Dyscyplinarnego wygasa z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia o odmowie
wszczęcia postępowania dyscyplinarnego, umorzeniu postępowania
dyscyplinarnego albo uprawomocnienia się orzeczenia kończącego postępowanie
dyscyplinarne.
§ 9. Jeżeli Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie przewinień
dyscyplinarnych wyczerpujących znamiona umyślnych przestępstw ściganych
z oskarżenia publicznego lub umyślnych przestępstw skarbowych, nie wyznaczył
Nadzwyczajnego Rzecznika Dyscyplinarnego, o którym mowa w § 8, w terminie
30 dni od dnia złożenia żądania, o którym mowa w § 1, Minister Sprawiedliwości,
w przypadku gdy zamierza wyznaczyć Nadzwyczajnego Rzecznika
Dyscyplinarnego, zawiadamia o tym zamiarze Prezydenta Rzeczypospolitej
Polskiej. Jeżeli Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej nie wyznaczy
Nadzwyczajnego Rzecznika Dyscyplinarnego w terminie 30 dni od dnia
otrzymania zawiadomienia Ministra Sprawiedliwości, Minister Sprawiedliwości
może wyznaczyć Nadzwyczajnego Rzecznika Dyscyplinarnego.
§ 10. Jeżeli po przeprowadzeniu czynności wyjaśniających albo złożeniu
wniosku o rozpoznanie sprawy dyscyplinarnej do sądu dyscyplinarnego w sprawie
przewinienia dyscyplinarnego wyczerpującego znamiona umyślnego przestępstwa
ściganego z oskarżenia publicznego lub umyślnego przestępstwa skarbowego
okaże się, że nie wychodząc poza granice oskarżenia czyn można zakwalifikować
według innego przepisu prawnego, a wcześniej powołany przez Prezydenta
Rzeczypospolitej Polskiej Nadzwyczajny Rzecznik Dyscyplinarny jest
prokuratorem, Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej wyznacza Nadzwyczajnego
Rzecznika Dyscyplinarnego z grona sędziów Sądu Najwyższego, sędziów sądów
powszechnych lub sędziów sądów wojskowych do prowadzenia sprawy dotyczącej
sędziego Sądu Najwyższego. Czynności wyjaśniających oraz dowodów
przeprowadzonych przed złożeniem wniosku o rozpoznanie sprawy do sądu
dyscyplinarnego nie przeprowadza się ponownie.
13.02.2020
©Telksinoe s. 44/64
§ 11. Jeżeli po przeprowadzeniu czynności wyjaśniających albo złożeniu
wniosku o rozpoznanie sprawy dyscyplinarnej do sądu dyscyplinarnego w sprawie
przewinienia dyscyplinarnego wyczerpującego znamiona umyślnego przestępstwa
ściganego z oskarżenia publicznego lub umyślnego przestępstwa skarbowego
okaże się, że nie wychodząc poza granice oskarżenia czyn można zakwalifikować
według innego przepisu prawnego, a wcześniej powołany przez Ministra
Sprawiedliwości Nadzwyczajny Rzecznik Dyscyplinarny jest prokuratorem ,
Minister Sprawiedliwości wyznacza Nadzwyczajnego Rzecznika Dyscyplinarnego
z grona sędziów Sądu Najwyższego, sędziów sądów powszechnych lub sędziów
sądów wojskowych do prowadzenia sprawy dotyczącej sędziego Sądu
Najwyższego. Czynności wyjaśniających oraz dowodów przeprowadzonych przed
złożeniem wniosku o rozpoznanie sprawy do sądu dyscyplinarnego nie
przeprowadza się ponownie.
Rozdział 8
Postępowanie przed Sądem Najwyższym
Art. 77. § 1. Sąd Najwyższy orzeka w składzie 3 sędziów, chyba że ustawa
stanowi inaczej.
§ 2. Sąd Najwyższy w Izbie Dyscyplinarnej, w sprawach, w których ustawa
nie określa składu, orzeka na posiedzeniu w składzie 1 sędziego, chyba że Prezes
kierujący pracą tej izby zarządzi rozpoznanie sprawy w składzie 3 sędziów.
Art. 78. W sprawach, o których mowa w art. 55 § 1 i 2, orzeka sąd
dyscyplinarny w składzie 3 sędziów Izby Dyscyplinarnej Sądu Najwyższego.
Art. 79. Sprawy z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych dotyczące
sędziów Sądu Najwyższego oraz sprawy z zakresu przeniesienia sędziego Sądu
Najwyższego w stan spoczynku rozpoznaje:
1) w pierwszej instancji – Sąd Najwyższy w składzie 1 sędziego Izby
Dyscyplinarnej;
2) w drugiej instancji – Sąd Najwyższy w składzie 3 sędziów Izby
Dyscyplinarnej.
Art. 80. § 1. Przydziału spraw i wyznaczenia składu orzekającego dokonuje
Prezes Sądu Najwyższego kierujący pracą danej izby.
13.02.2020
©Telksinoe s. 45/64
§ 2. Sprawy rozpoznaje się według kolejności wpływu do Sądu Najwyższego,
chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. W szczególnie uzasadnionych
przypadkach Prezes Sądu Najwyższego kierujący pracą danej izby może zarządzić
rozpoznanie sprawy poza kolejnością.
Art. 81. W składzie orzekającym Sądu Najwyższego może brać udział tylko
1 sędzia delegowany do pełnienia czynności sędziowskich w Sądzie Najwyższym.
Sędzia delegowany nie może być przewodniczącym składu orzekającego.
Art. 82. 1. Jeżeli Sąd Najwyższy, rozpoznając kasację lub inny środek
odwoławczy, poweźmie poważne wątpliwości co do wykładni przepisów prawa
będących podstawą wydanego rozstrzygnięcia, może odroczyć rozpoznanie sprawy
i przedstawić zagadnienie prawne do rozstrzygnięcia składowi 7 sędziów tego
sądu.
§ 2. Sąd Najwyższy, rozpoznając sprawę, w której występuje zagadnienie
prawne dotyczące niezawisłości sędziego lub niezależności sądu, odracza jej
rozpoznanie i przedstawia to zagadnienie do rozstrzygnięcia składowi całej Izby
Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych Sądu Najwyższego.
§ 3. Jeżeli Sąd Najwyższy, rozpoznając wniosek, o którym mowa
w art. 26 § 2, poweźmie poważne wątpliwości co do wykładni przepisów prawa
mających być podstawą orzeczenia, może odroczyć rozpoznanie wniosku i
przedstawić zagadnienie prawne do rozstrzygnięcia składowi całej Izby Kontroli
Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych Sądu Najwyższego.
§ 4. Podejmując uchwałę, o której mowa w § 2 lub 3, Izba Kontroli
Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych nie jest związana uchwałą innego składu Sądu
Najwyższego, choćby uzyskała ona moc zasady prawnej.
§ 5. Uchwała składu całej Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych
Sądu Najwyższego podjęta na podstawie § 2 lub 3 wiąże wszystkie składy Sądu
Najwyższego. Odstąpienie od uchwały mającej moc zasady prawnej wymaga
ponownego rozstrzygnięcia w drodze uchwały przez pełny skład Sądu
Najwyższego, do podjęcia której wymagana jest obecność co najmniej 2/3 liczby
sędziów każdej z izb. Przepisu art. 88 nie stosuje się.
Art. 83. § 1. Jeżeli w orzecznictwie sądów powszechnych, sądów
wojskowych lub Sądu Najwyższego ujawnią się rozbieżności w wykładni
13.02.2020
©Telksinoe s. 46/64
przepisów prawa będących podstawą ich orzekania, Pierwszy Prezes Sądu
Najwyższego lub Prezes Sądu Najwyższego może, w celu zapewnienia jednolitości
orzecznictwa, przedstawić wniosek o rozstrzygnięcie zagadnienia prawnego
Sądowi Najwyższemu w składzie 7 sędziów lub innym odpowiednim składzie.
§ 2. Z wnioskiem, o którym mowa w § 1, mogą wystąpić również Prokurator
Generalny, Rzecznik Praw Obywatelskich oraz, w zakresie swojej właściwości,
Prezes Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej, Rzecznik Praw Dziecka,
Rzecznik Praw Pacjenta, Przewodniczący Rady Dialogu Społecznego,
Przewodniczący Komisji Nadzoru Finansowego, Rzecznik Finansowy i Rzecznik
Małych i Średnich Przedsiębiorców.
Art. 84. Postanowienie o przedstawieniu zagadnienia prawnego oraz uchwała
Sądu Najwyższego wymagają pisemnego uzasadnienia.
Art. 85. § 1. O posiedzeniu pełnego składu Sądu Najwyższego lub składu
izby albo połączonych izb zawiadamia się Prokuratora Generalnego.
§ 2. O posiedzeniu Sądu Najwyższego wyznaczonym w celu rozstrzygnięcia
zagadnienia prawnego zawiadamia się ponadto obrońców oraz pełnomocników
w osobach adwokatów i radców prawnych, a także osoby uprawnione do
sporządzania skargi kasacyjnej w sprawach cywilnych.
§ 3. W posiedzeniu, w zastępstwie Prokuratora Generalnego, może brać
udział zastępca Prokuratora Generalnego, prokurator Prokuratury Krajowej lub
prokurator innej jednostki organizacyjnej prokuratury, delegowany do
wykonywania czynności w Prokuraturze Krajowej, wyznaczony przez Prokuratora
Generalnego lub jego zastępcę do udziału w posiedzeniach Sądu Najwyższego.
§ 4. Niestawiennictwo na posiedzeniu osób, o których mowa w § 1–3, o ile
zostały prawidłowo powiadomione, nie wstrzymuje postępowania.
§ 5. Prezes Sądu Najwyższego może zobowiązać podmioty zawiadomione
o posiedzeniu, do przedstawienia na piśmie przed posiedzeniem wniosków co do
kierunku rozstrzygnięcia przedstawionego zagadnienia.
Art. 86. § 1. Jeżeli skład Sądu Najwyższego uzna, że przedstawione
zagadnienie wymaga wyjaśnienia, a rozbieżności – rozstrzygnięcia, podejmuje
uchwałę, w przeciwnym razie odmawia jej podjęcia, a jeżeli podjęcie uchwały stało
się zbędne – umarza postępowanie.
13.02.2020
©Telksinoe s. 47/64
§ 2. Jeżeli skład 7 sędziów Sądu Najwyższego uzna, że znaczenie dla praktyki
sądowej lub powaga występujących wątpliwości to uzasadnia, może zagadnienie
prawne lub wniosek o podjęcie uchwały przedstawić składowi całej izby, natomiast
izba – składowi 2 lub większej liczby połączonych izb albo pełnemu składowi Sądu
Najwyższego.
Art. 87. § 1. Uchwały pełnego składu Sądu Najwyższego, składu
połączonych izb oraz składu całej izby, z chwilą ich podjęcia, uzyskują moc zasad
prawnych. Skład 7 sędziów może postanowić o nadaniu uchwale mocy zasady
prawnej.
§ 2. Uchwały, które uzyskały moc zasad prawnych, są publikowane wraz
z uzasadnieniem w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej Sądu
Najwyższego.
Art. 88. § 1. Jeżeli jakikolwiek skład Sądu Najwyższego zamierza odstąpić
od zasady prawnej, przedstawia powstałe zagadnienie prawne do rozstrzygnięcia
składowi całej izby.
§ 2. Odstąpienie od zasady prawnej uchwalonej przez izbę, połączone izby
albo pełny skład Sądu Najwyższego, wymaga ponownego rozstrzygnięcia w drodze
uchwały odpowiednio przez właściwą izbę, połączone izby lub pełny skład Sądu
Najwyższego.
§ 3. Jeżeli skład jednej izby Sądu Najwyższego zamierza odstąpić od zasady
prawnej uchwalonej przez inną izbę, rozstrzygnięcie następuje w drodze uchwały
obu izb. Izby mogą przedstawić zagadnienie prawne do rozpoznania przez pełny
skład Sądu Najwyższego.
Art. 89. § 1. Jeżeli jest to konieczne dla zapewnienia zgodności z zasadą
demokratycznego państwa prawnego urzeczywistniającego zasady
sprawiedliwości społecznej, od prawomocnego orzeczenia sądu powszechnego lub
sądu wojskowego kończącego postępowanie w sprawie może być wniesiona skarga
nadzwyczajna, o ile:
1) orzeczenie narusza zasady lub wolności i prawa człowieka i obywatela
określone w Konstytucji lub
2) orzeczenie w sposób rażący narusza prawo przez błędną jego wykładnię lub
niewłaściwe zastosowanie, lub
13.02.2020
©Telksinoe s. 48/64
3) zachodzi oczywista sprzeczność istotnych ustaleń sądu z treścią zebranego w
sprawie materiału dowodowego
– a orzeczenie nie może być uchylone lub zmienione w trybie innych
nadzwyczajnych środków zaskarżenia.
§ 2. Skargę nadzwyczajną może wnieść Prokurator Generalny, Rzecznik Praw
Obywatelskich oraz, w zakresie swojej właściwości, Prezes Prokuratorii Generalnej
Rzeczypospolitej Polskiej, Rzecznik Praw Dziecka, Rzecznik Praw Pacjenta,
Przewodniczący Komisji Nadzoru Finansowego, Rzecznik Finansowy, Rzecznik
Małych i Średnich Przedsiębiorców i Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
§ 3. Skargę nadzwyczajną wnosi się w terminie 5 lat od dnia
uprawomocnienia się zaskarżonego orzeczenia, a jeżeli od orzeczenia została
wniesiona kasacja albo skarga kasacyjna – w terminie roku od dnia ich rozpoznania.
Niedopuszczalne jest uwzględnienie skargi nadzwyczajnej na niekorzyść
oskarżonego wniesionej po upływie roku od dnia uprawomocnienia się orzeczenia,
a jeżeli od orzeczenia została wniesiona kasacja albo skarga kasacyjna – po upływie
6 miesięcy od dnia jej rozpoznania.
§ 4. Jeżeli zachodzą przesłanki wskazane w § 1, a zaskarżone orzeczenie
wywołało nieodwracalne skutki prawne, w szczególności jeżeli od dnia
uprawomocnienia się zaskarżonego orzeczenia upłynęło 5 lat, a także jeżeli
uchylenie orzeczenia naruszyłoby międzynarodowe zobowiązania
Rzeczypospolitej Polskiej, Sąd Najwyższy ogranicza się do stwierdzenia wydania
zaskarżonego orzeczenia z naruszeniem prawa oraz wskazania okoliczności, z
powodu których wydał takie rozstrzygnięcie, chyba że zasady lub wolności i prawa
człowieka i obywatela określone w Konstytucji przemawiają za wydaniem
rozstrzygnięcia, o którym mowa w art. 91 § 1.
Art. 90. § 1. Od tego samego orzeczenia w interesie tej samej strony skarga
nadzwyczajna może być wniesiona tylko raz.
§ 2. Skargi nadzwyczajnej nie można oprzeć na zarzutach, które były
przedmiotem rozpoznawania skargi kasacyjnej lub kasacji przyjętej do rozpoznania
przez Sąd Najwyższy.
§ 3. Skarga nadzwyczajna nie jest dopuszczalna od wyroku ustalającego
nieistnienie małżeństwa, orzekającego unieważnienie małżeństwa albo rozwód,
13.02.2020
©Telksinoe s. 49/64
jeżeli choćby jedna ze stron po uprawomocnieniu się takiego orzeczenia zawarła
związek małżeński, oraz od postanowienia o przysposobieniu.
§ 4. Skarga nadzwyczajna nie jest dopuszczalna w sprawach o wykroczenia
i wykroczenia skarbowe.
Art. 91. § 1. W przypadku uwzględnienia skargi nadzwyczajnej, Sąd
Najwyższy uchyla zaskarżone orzeczenie w całości lub w części i stosownie do
wyników postępowania orzeka co do istoty sprawy albo przekazuje sprawę do
ponownego rozpoznania właściwemu sądowi, w razie potrzeby uchylając także
orzeczenie sądu pierwszej instancji, albo umarza postępowanie. Sąd Najwyższy
oddala skargę nadzwyczajną, jeżeli stwierdzi brak podstawy do uchylenia
zaskarżonego orzeczenia.
§ 2. Jeżeli Sąd Najwyższy przy rozpatrywaniu skargi nadzwyczajnej uzna, że
przyczyną naruszenia przez orzeczenie zasad lub wolności i praw człowieka
i obywatela, określonych w Konstytucji, jest niezgodność ustawy z Konstytucją,
występuje z pytaniem prawnym do Trybunału Konstytucyjnego. Sąd Najwyższy
może zawiesić postępowanie z urzędu jeżeli rozstrzygnięcie sprawy zależy od
wyniku postępowania toczącego się przed Trybunałem Konstytucyjnym.
Art. 92. Sąd Najwyższy może zażądać sporządzenia uzasadnienia, jeżeli nie
zawiera go zaskarżone orzeczenie.
Art. 93. § 1. Jeżeli Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego lub Prezes Sądu
Najwyższego uzna, że ochrona praworządności i sprawiedliwości społecznej to
uzasadnia, zwłaszcza w przypadku rozpatrywania skargi nadzwyczajnej, może
powołać uczestnika postępowania występującego w charakterze rzecznika interesu
społecznego, w szczególności osobę spełniającą wymagania do pełnienia urzędu na
stanowisku sędziego Sądu Najwyższego. Rzecznik interesu społecznego zmierza
do urzeczywistnienia się zasad praworządności i sprawiedliwości społecznej.
§ 2. Rzecznika interesu społecznego zawiadamia się o posiedzeniu Sądu
Najwyższego w sprawie, do której został wyznaczony. Rzecznik interesu
społecznego może składać oświadczenia na piśmie, uczestniczyć w posiedzeniu i
wypowiadać się.
13.02.2020
©Telksinoe s. 50/64
Art. 94. § 1. Skargę nadzwyczajną rozpoznaje Sąd Najwyższy w składzie
2 sędziów Sądu Najwyższego orzekających w Izbie Kontroli Nadzwyczajnej
i Spraw Publicznych oraz 1 ławnika Sądu Najwyższego.
§ 2. Jeżeli skarga nadzwyczajna dotyczy orzeczenia zapadłego w wyniku
postępowania, w którego toku orzeczenie wydał Sąd Najwyższy, sprawę
rozpoznaje Sąd Najwyższy w składzie 5 sędziów Sądu Najwyższego orzekających
w Izbie Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych oraz 2 ławników Sądu
Najwyższego.
§ 3. Jeżeli skład Sądu Najwyższego wskazany w § 1 lub 2 zamierza odstąpić
od zasady prawnej uchwalonej przez izbę Sądu Najwyższego, przedstawia powstałe
zagadnienie prawne do rozstrzygnięcia składowi:
1) całej Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych – jeżeli zamierza
odstąpić od zasady prawnej uchwalonej przez skład Izby Kontroli
Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych; rozstrzygnięcie następuje w drodze
uchwały składu całej izby;
2) Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych oraz izby, która uchwaliła
zasadę prawną – jeżeli zamierza odstąpić od zasady prawnej uchwalonej przez
skład izby innej niż Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych;
rozstrzygnięcie następuje w drodze uchwały całych składów obu izb.
§ 4. W przypadku wskazanym w § 3 pkt 2 przepis art. 88 § 3 zdanie drugie
stosuje się odpowiednio.
Art. 95. W zakresie nieuregulowanym przepisami ustawy do skargi
nadzwyczajnej, w tym postępowania w sprawie tej skargi, stosuje się w zakresie spraw:
1) cywilnych – przepisy ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks
postępowania cywilnego dotyczące skargi kasacyjnej, z wyłączeniem
art. 3984 § 2 oraz art. 3989;
2) karnych – przepisy ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania
karnego dotyczące kasacji.
Art. 96. § 1. Sąd Najwyższy na wniosek Prokuratora Generalnego
unieważnia prawomocne orzeczenie wydane w sprawie, która w chwili orzekania
ze względu na osobę nie podlegała orzecznictwu sądów polskich lub w której
13.02.2020
©Telksinoe s. 51/64
w chwili orzekania droga sądowa była niedopuszczalna, jeżeli orzeczenie to nie
może być wzruszone w trybie przewidzianym w ustawach o postępowaniach sądowych.
§ 2. Wniosek powinien czynić zadość wymaganiom przewidzianym dla pisma
procesowego i zawierać:
1) oznaczenie orzeczenia, od którego jest wniesiony, ze wskazaniem zakresu zaskarżenia;
2) przytoczenie podstaw wniosku oraz ich uzasadnienie;
3) wykazanie, że wzruszenie zaskarżonego orzeczenia w trybie przewidzianym
we właściwej ustawie o postępowaniu sądowym nie jest możliwe;
4) wniosek o unieważnienie zaskarżonego orzeczenia, a jeżeli orzeczenie to
zostało wydane przez sąd drugiej instancji – również wniosek o unieważnienie
poprzedzającego je orzeczenia sądu pierwszej instancji.
§ 3. Do wniosku – oprócz jego odpisów dla doręczenia ich uczestniczącym
w sprawie osobom – Prokurator Generalny dołącza dwa odpisy przeznaczone do
akt Sądu Najwyższego.
§ 4. Sąd Najwyższy rozpoznaje wniosek na posiedzeniu niejawnym, chyba że
Prokurator Generalny domagał się rozpoznania wniosku na rozprawie albo
przemawiają za tym inne ważne względy.
§ 5. Sąd Najwyższy po rozpoznaniu sprawy oddala wniosek albo unieważnia
zaskarżone orzeczenie. W przypadku uwzględnienia wniosku, jeżeli orzeczenie
zostało wydane przez sąd drugiej instancji, Sąd Najwyższy unieważnia również
orzeczenie sądu pierwszej instancji.
§ 6. Postanowienie Sądu Najwyższego wraz z uzasadnieniem doręcza się
Prokuratorowi Generalnemu oraz stronom bądź uczestnikom postępowania,
w którym zostało wydane zaskarżone orzeczenie.
§ 7. W sprawach nieuregulowanych w § 1–6 do postępowania
o unieważnienie orzeczenia stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia
17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego o skardze kasacyjnej albo
ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego o kasacji.
Art. 97. § 1. Sąd Najwyższy, w przypadku stwierdzenia przy rozpoznawaniu
sprawy oczywistej obrazy przepisów – niezależnie od innych uprawnień – wytyka
uchybienie właściwemu sądowi. Przed wytknięciem uchybienia obowiązany jest
13.02.2020
©Telksinoe s. 52/64
pouczyć sędziego lub sędziów wchodzących w skład sądu orzekającego
o możliwości złożenia na piśmie wyjaśnień w terminie 7 dni. Stwierdzenie
i wytknięcie uchybienia nie ma wpływu na rozstrzygnięcie sprawy.
§ 2. O wytknięciu uchybienia Sąd Najwyższy zawiadamia prezesa
właściwego sądu.
§ 3. Sąd Najwyższy, w przypadku wytknięcia uchybienia, może zwrócić się
z wnioskiem o rozpoznanie sprawy dyscyplinarnej do sądu dyscyplinarnego.
Sądem dyscyplinarnym pierwszej instancji jest Sąd Najwyższy.
Art. 97a. § 1. Nadzór nad przetwarzaniem danych osobowych w
postępowaniach sądowych wykonuje Krajowa Rada Sądownictwa.
§ 2. Do nadzoru, o którym mowa w § 1, przepisy art. 175dd § 2 i 3 oraz działu
I rozdziału 5a ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów
powszechnych stosuje się odpowiednio.
Rozdział 9
Kancelaria Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego, Kancelaria Prezesa Sądu
Najwyższego kierującego pracą
Izby Dyscyplinarnej oraz Biuro Studiów i Analiz Sądu Najwyższego
Art. 98. § 1. W Sądzie Najwyższym działa Kancelaria Pierwszego Prezesa
Sądu Najwyższego, Kancelaria Prezesa Sądu Najwyższego kierującego pracą Izby
Dyscyplinarnej oraz Biuro Studiów i Analiz Sądu Najwyższego.
§ 2. Regulamin Kancelarii Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego oraz Biura
Studiów i Analiz Sądu Najwyższego określa Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego
po zasięgnięciu opinii Kolegium Sądu Najwyższego.
§ 3. Regulamin Kancelarii Prezesa Sądu Najwyższego kierującego pracą Izby
Dyscyplinarnej określa Prezes kierujący pracą tej izby, po zasięgnięciu opinii
Kolegium Sądu Najwyższego.
Art. 99. § 1. Kancelaria Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego wykonuje
zadania związane z wykonywaniem przez Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego
czynności w zakresie funkcjonowania Sądu Najwyższego, w szczególności
w zakresie spraw finansowych, kadrowych i administracyjno-gospodarczych.
13.02.2020
©Telksinoe s. 53/64
§ 2. Kancelarią Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego kieruje Szef
Kancelarii Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego, którego powołuje i odwołuje
Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego.
Art. 100. § 1. Kancelaria Prezesa Sądu Najwyższego kierującego pracą Izby
Dyscyplinarnej wykonuje zadania związane z wykonywaniem czynności przez
Prezesa kierującego pracą tej izby w zakresie jej funkcjonowania, w szczególności
w zakresie spraw finansowych, kadrowych i administracyjno-gospodarczych.
§ 2. Kancelarią Prezesa Sądu Najwyższego kierującego pracą Izby
Dyscyplinarnej kieruje Szef Kancelarii Prezesa Sądu Najwyższego kierującego
pracą Izby Dyscyplinarnej, którego powołuje i odwołuje Prezes kierujący pracą tej izby.
Art. 101. § 1. Biuro Studiów i Analiz Sądu Najwyższego wykonuje
w szczególności zadania związane z pełnieniem przez Pierwszego Prezesa Sądu
Najwyższego oraz Sąd Najwyższy funkcji związanych z pieczą nad zgodnością
z prawem i jednolitością orzecznictwa sądów powszechnych i wojskowych oraz
oceną spójności i jednolitości prawa stosowanego przez sądy, w tym w zakresie
orzecznictwa dyscyplinarnego.
§ 2. Biurem Studiów i Analiz Sądu Najwyższego kieruje Dyrektor Biura
Studiów i Analiz Sądu Najwyższego, którego powołuje i odwołuje Pierwszy Prezes
Sądu Najwyższego.
Art. 102. § 1. Czynności w sprawach z zakresu prawa pracy dokonuje
Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego lub upoważniona przez niego osoba.
§ 2. Czynności w sprawach z zakresu prawa pracy w stosunku do osób
wykonujących czynności służbowe w Kancelarii Prezesa Sądu Najwyższego
kierującego pracą Izby Dyscyplinarnej dokonuje Prezes kierujący pracą tej izby lub
upoważniona przez niego osoba.
Art. 103. § 1. Wynagrodzenie Szefa Kancelarii Pierwszego Prezesa Sądu
Najwyższego oraz Szefa Kancelarii Prezesa Sądu Najwyższego kierującego pracą
Izby Dyscyplinarnej jest ustalane na podstawie przepisów o wynagrodzeniu osób
zajmujących kierownicze stanowiska państwowe w zakresie dotyczącym
sekretarza stanu.
13.02.2020
©Telksinoe s. 54/64
§ 2. Wynagrodzenie członków Biura Studiów i Analiz Sądu Najwyższego
niebędących sędziami jest równe wynagrodzeniu zasadniczemu sędziego sądu
apelacyjnego w stawce podstawowej, z tym że wynagrodzenie to podwyższa się
o wartość składki obciążającej pracownika z tytułu podlegania obowiązkowi
ubezpieczenia społecznego.
§ 3. Osoby, o których mowa w § 2, mogą podejmować dodatkowe
zatrudnienie lub inne zajęcie lub sposób zarobkowania wyłącznie za zgodą
Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego. Zgoda może być cofnięta w każdym czasie.
§ 4. W związku z pełnioną funkcją członkowi Biura Studiów i Analiz Sądu
Najwyższego przysługuje dodatek funkcyjny.
§ 5. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej określi, w drodze rozporządzenia,
stawki dodatku funkcyjnego członków Biura Studiów i Analiz Sądu Najwyższego
mając na uwadze rodzaj oraz zakres zadań związanych z pełnioną funkcją.
Rozdział 10
Zmiany w przepisach
Art. 104–110. (pominięte)6)
Rozdział 11
Przepisy przejściowe i dostosowujące
Art. 111. § 1. (uchylony)
§ 1a. (uchylony)
§ 1b. (uchylony)
§ 2. W terminie sześciu miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy
sędzia Sądu Najwyższego może przejść w stan spoczynku, składając za
pośrednictwem Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego oświadczenie
Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej.
§ 3. Z dniem wejścia w życie niniejszej ustawy sędziowie orzekający w Izbie
Wojskowej przechodzą w stan spoczynku.
6)
Zamieszczone w obwieszczeniu Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 4 kwietnia
2019 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o Sądzie Najwyższym (Dz. U. poz. 825).
13.02.2020
©Telksinoe s. 55/64
§ 4. Jeżeli stanowisko Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego lub Prezesa
Sądu Najwyższego zostanie zwolnione po wejściu w życie niniejszej ustawy,
Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej powierzy kierowanie Sądem Najwyższym lub
izbą wskazanemu sędziemu Sądu Najwyższego do czasu powołania Pierwszego
Prezesa Sądu Najwyższego lub Prezesa Sądu Najwyższego.
§ 5. (uchylony)
Art. 111a. Sędzia Sądu Najwyższego, któremu w trybie określonym w art.
111 § 4 Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej powierzył kierowanie Sądem
Najwyższym lub izbą, wykonuje obowiązki i uprawnienia Pierwszego Prezesa
Sądu Najwyższego lub Prezesa Sądu Najwyższego określone w ustawie.
Art. 112. W okresie 12 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy
przepisy wydane na podstawie art. 4 nie wymagają zaopiniowania przez Kolegium
Sądu Najwyższego.
Art. 112a. W okresie 12 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy
Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej może obwieszczać w Dzienniku Urzędowym
Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” liczbę wolnych stanowisk sędziów
przewidzianych do objęcia w poszczególnych izbach Sądu Najwyższego bez
zasięgnięcia opinii Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego.
Art. 113. Postępowania w przedmiocie powołania do pełnienia urzędu na
stanowisku sędziego Sądu Najwyższego wszczęte i niezakończone przed dniem
wejścia w życie niniejszej ustawy podlegają umorzeniu, chyba że Krajowa Rada
Sądownictwa przedstawiła Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej wniosek
o powołanie do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego Sądu Najwyższego.
Art. 114. Minister Sprawiedliwości na wniosek sędziego kierującego Sądem
Najwyższym lub izbą Sądu Najwyższego, wskazanego przez Prezydenta
Rzeczypospolitej Polskiej w trybie określonym w art. 111 § 4, może delegować
sędziego sądu powszechnego z co najmniej 10-letnim stażem pracy do pełnienia
obowiązków w Sądzie Najwyższym.
Art. 115. § 1. W okresie 3 lat od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy
skarga nadzwyczajna może być wniesiona od prawomocnych orzeczeń kończących
13.02.2020
©Telksinoe s. 56/64
postępowanie w sprawach, które uprawomocniły się po dniu 17 października
1997 r. Przepisu art. 89 § 3 zdanie pierwsze nie stosuje się.
§ 1a. Skarga nadzwyczajna od prawomocnego orzeczenia kończącego
postępowanie w sprawie, które uprawomocniło się przed wejściem w życie
niniejszej ustawy, może być wniesiona przez Prokuratora Generalnego lub
Rzecznika Praw Obywatelskich. Przepisu art. 89 § 2 nie stosuje się.
§ 2. Jeżeli zachodzą przesłanki wskazane w art. 89 § 1, a zaskarżone
orzeczenie wywołało nieodwracalne skutki prawne, w szczególności jeżeli od dnia
uprawomocnienia się zaskarżonego orzeczenia upłynęło 5 lat, a także jeżeli
uchylenie orzeczenia naruszyłoby międzynarodowe zobowiązania
Rzeczypospolitej Polskiej, Sąd Najwyższy ogranicza się do stwierdzenia wydania
zaskarżonego orzeczenia z naruszeniem prawa oraz wskazania okoliczności, z
powodu których wydał takie rozstrzygnięcie, chyba że zasady lub wolności i prawa
człowieka i obywatela określone w Konstytucji przemawiają za wydaniem
rozstrzygnięcia, o którym mowa w art. 91 § 1.
Art. 116. § 1. Kadencje rzeczników dyscyplinarnych sędziów sądów
powszechnych, rzeczników dyscyplinarnych sędziów sądów wojskowych i ich
zastępców, powołanych na podstawie przepisów ustawy zmienianej w art. 106
i ustawy zmienianej w art. 108, w brzmieniu dotychczasowym, wygasają po
upływie 30 dni od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy.
§ 2. Rzecznicy dyscyplinarni i ich zastępcy, o których mowa w § 1, pełnią
obowiązki do czasu powołania rzeczników dyscyplinarnych i ich zastępców na
podstawie przepisów ustawy zmienianej w art. 106 i ustawy zmienianej w art. 108,
w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą.
Art. 117. § 1. Sędzia albo asesor sądowy, który w dniu wejścia w życie
niniejszej ustawy nie spełnia wymogu posiadania wyłącznie obywatelstwa
polskiego, powinien w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej
ustawy zrzec się obywatelstwa obcego państwa.
§ 2. W przypadku bezskutecznego upływu terminu, o którym mowa w § 1,
stosunek służbowy sędziego albo asesora sądowego wygasa.
§ 3. Sędzia albo asesor sądowy, który w dniu wejścia w życie niniejszej
ustawy nie spełnia wymogu posiadania wyłącznie obywatelstwa polskiego, może
13.02.2020
©Telksinoe s. 57/64
przed upływem terminu, o którym mowa w § 1, złożyć do Krajowej Rady
Sądownictwa wniosek o wyrażenie zgody na zajmowanie stanowiska
sędziowskiego pomimo posiadania obywatelstwa obcego państwa.
§ 4. Krajowa Rada Sądownictwa może wyrazić zgodę na zajmowanie
stanowiska sędziowskiego albo asesorskiego pomimo posiadania obywatelstwa
obcego państwa przez sędziego albo asesora sądowego, o którym mowa w § 1,
mając w szczególności na względzie okoliczności związane z nabyciem
obywatelstwa oraz konsekwencje wynikające z jego zrzeczenia się. Krajowa Rada
Sądownictwa wydaje uchwałę w terminie trzech miesięcy od dnia wpływu
wniosku. Od uchwały Krajowej Rady Sądownictwa odwołanie nie przysługuje.
§ 5. W przypadku złożenia wniosku, o którym mowa w § 3, i wydania przez
Krajową Radę Sądownictwa uchwały odmawiającej zgody na zajmowanie
stanowiska sędziowskiego pomimo posiadania obywatelstwa obcego państwa
sędzia albo asesor sądowy przedstawia Krajowej Radzie Sądownictwa, w terminie
2 miesięcy od dnia wydania uchwały, dokumenty potwierdzające podjęcie
czynności zmierzających do zrzeczenia się obywatelstwa obcego państwa. W
przypadku bezskutecznego upływu tego terminu stosunek służbowy sędziego albo
asesora sądowego wygasa.
Art. 118. Przepisy art. 36 § 1 pkt 3 i 8 stosuje się do osób powołanych do
pełnienia urzędu na stanowisku sędziego Sądu Najwyższego po dniu wejścia
w życie niniejszej ustawy.
Art. 119. Do sędziego, który przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy
został ukarany karą dyscyplinarną lub któremu dwukrotnie zwrócono uwagę
w trybie art. 37 § 4 ustawy zmienianej w art. 108 lub dwukrotnie wytknięto
uchybienie w trybie art. 40 ustawy zmienianej w art. 108, stosuje się przepis
art. 91a § 6 ustawy zmienianej w art. 108, w brzmieniu dotychczasowym, do czasu
ustania określonego w nim skutku.
Art. 120. Do czynów popełnionych przed dniem wejścia w życie niniejszej
ustawy stosuje się przepisy o przedawnieniu karalności przewinienia
dyscyplinarnego w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, chyba że termin
przedawnienia upłynął przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy.
13.02.2020
©Telksinoe s. 58/64
Art. 121. Do czynów popełnionych przed dniem wejścia w życie niniejszej
ustawy stosuje się przepisy o odpowiedzialności dyscyplinarnej w brzmieniu
nadanym niniejszą ustawą, o ile przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy nie
upłynął termin do wniesienia kasacji.
Art. 122. Do postępowań dyscyplinarnych prowadzonych na podstawie:
1) ustawy z dnia 26 maja 1982 r. – Prawo o adwokaturze,
2) ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych,
3) ustawy z dnia 21 grudnia 1990 r. o zawodzie lekarza weterynarii i izbach
lekarsko-weterynaryjnych (Dz. U. z 2016 r. poz. 1479),
4) ustawy z dnia 14 lutego 1991 r. – Prawo o notariacie,
5) ustawy z dnia 19 kwietnia 1991 r. o izbach aptekarskich (Dz. U. z 2016 r. poz. 1496),
6) ustawy zmienianej w art. 106,
7) ustawy zmienianej w art. 107,
8) ustawy z dnia 11 kwietnia 2001 r. o rzecznikach patentowych (Dz. U. z 2017
r. poz. 1314 i 2201),
9) ustawy zmienianej w art. 108,
10) ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o diagnostyce laboratoryjnej (Dz. U. z 2016 r.
poz. 2245 oraz z 2017 r. poz. 1524),
11) ustawy z dnia 2 grudnia 2009 r. o izbach lekarskich (Dz. U. z 2016 r. poz. 522
i 2020 oraz z 2017 r. poz. 836),
12) ustawy z dnia 1 lipca 2011 r. o samorządzie pielęgniarek i położnych (Dz. U.
poz. 1038, z późn. zm.7)),
13) ustawy zmienianej w art. 110,
14) ustawy z dnia 25 września 2015 r. o zawodzie fizjoterapeuty (Dz. U. poz.
1994 oraz z 2017 r. poz. 599)
– stosuje się przepisy dotychczasowe do zakończenia postępowania wyjaśniającego
lub postępowania w instancji, w której się toczy.
7)
Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2013 r. poz. 779, 1247 i 1650,
z 2014 r. poz. 1004, z 2015 r. poz. 1640 oraz z 2017 r. poz. 836.
13.02.2020
©Telksinoe s. 59/64
Art. 123. Czynności dokonane w postępowaniach dyscyplinarnych przed
dniem wejścia w życie niniejszej ustawy pozostają w mocy o ile zostały dokonane
z zachowaniem przepisów dotychczasowych.
Art. 124. § 1. Postępowanie dyscyplinarne zakończone prawomocnym
orzeczeniem wydanym przez rzecznika dyscyplinarnego przed dniem wejścia
w życie niniejszej ustawy, można wznowić na wniosek Ministra Sprawiedliwości,
jeżeli w związku z postępowaniem dopuszczono się przestępstwa, a istnieje
uzasadniona podstawa do przyjęcia, że mogło ono mieć wpływ na treść orzeczenia,
lub po wydaniu orzeczenia ujawnią się nowe okoliczności faktyczne lub dowody.
§ 2. Na postanowienie oddalające wniosek lub pozostawiające wniosek bez
rozpoznania przysługuje zażalenie do sądu dyscyplinarnego drugiej instancji.
§ 3. Uchylając postanowienie, o którym mowa w § 2, sąd dyscyplinarny
wskazuje powody uchylenia, a w miarę potrzeby także okoliczności, które należy
wyjaśnić, lub czynności, które należy przeprowadzić. Wskazania te są dla rzecznika
dyscyplinarnego wiążące.
Art. 125. Prezes Rady Ministrów dokona, w drodze rozporządzenia,
przeniesienia planowanych dochodów i wydatków budżetowych, w tym
wynagrodzeń, z części budżetu odpowiadających sądom powszechnym oraz
powszechnym jednostkom organizacyjnym prokuratury do części odpowiadającej
Sądowi Najwyższemu z przeznaczeniem na powołanie i funkcjonowanie nowych
izb w Sądzie Najwyższym, powołanie do tych izb sędziów Sądu Najwyższego oraz
wybór i funkcjonowanie ławników Sądu Najwyższego.
Art. 126. § 1. Wybór ławników Sądu Najwyższego pierwszej kadencji Senat
przeprowadza w terminie 3 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy.
§ 2. W terminie miesiąca od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy Pierwsz y
Prezes Sądu Najwyższego albo sędzia Sądu Najwyższego, któremu w trybie
określonym w art. 111 § 4 Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej powierzył
kierowanie Sądem Najwyższym, ustala liczbę ławników Sądu Najwyższego.
§ 3. Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego albo sędzia kierujący Sądem
Najwyższym, wskazany przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w trybie
określonym w art. 111 § 4, podaje liczbę ławników Sądu Najwyższego do wiadomości
13.02.2020
©Telksinoe s. 60/64
Marszałka Senatu najpóźniej w dniu następującym po dniu jej ustalenia.
§ 4. Pierwsza kadencja ławników Sądu Najwyższego rozpoczyna się w dniu
złożenia ślubowania przez ławników Sądu Najwyższego i kończy się z dniem
31 grudnia 2021 r.
Art. 127. § 1. Do dnia rozpoczęcia pierwszej kadencji ławników Sądu
Najwyższego obowiązki ławników Sądu Najwyższego wykonują ławnicy wskazani
przez Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego albo sędziego Sądu Najwyższego,
któremu w trybie określonym w art. 111 § 4 Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej
powierzył kierowanie Sądem Najwyższym, spośród ławników Sądu Okręgowego
w Warszawie oraz Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie, którzy
zgłosili gotowość orzekania w Sądzie Najwyższym. Uprawnienia Pierwszego
Prezesa Sądu Najwyższego albo sędziego Sądu Najwyższego, któremu w trybie
określonym w art. 111 § 4 Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej powierzył
kierowanie Sądem Najwyższym w zakresie wskazania ławników orzekających w
postępowaniach określonych w art. 27 § 1 pkt 1 wykonuje sędzia, o którym mowa
w art. 130.
§ 2. W dniu następującym po dniu wejścia w życie niniejszej ustawy Prezes
Sądu Okręgowego w Warszawie oraz Prezes Sądu Okręgowego Warszawa – Praga
w Warszawie zawiadamiają ławników Sądu Okręgowego w Warszawie oraz Sądu
Okręgowego Warszawa – Praga w Warszawie o możliwości orzekania przez nich
w postępowaniach dyscyplinarnych w Sądzie Najwyższym. W terminie 30 dni od
dnia wejścia w życie niniejszej ustawy ławnicy sądów okręgowych wskazani
w zdaniu pierwszym mogą zgłosić gotowość orzekania w sprawach
dyscyplinarnych Pierwszemu Prezesowi Sądu Najwyższego albo sędziemu Sądu
Najwyższego, któremu w trybie określonym w art. 111 § 4 Prezydent
Rzeczypospolitej Polskiej powierzył kierowanie Sądem Najwyższym.
§ 3. Wyznaczając ławników, o których mowa w § 1, Pierwszy Prezes Sądu
Najwyższego albo sędzia Sądu Najwyższego, któremu w trybie określonym w art.
111 § 4 Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej powierzył kierowanie Sądem
Najwyższym, oraz sędzia, o którym mowa w art. 130, współdziałają z Prezesem
Sądu Okręgowego w Warszawie oraz Prezesem Sądu Okręgowego Warszawa –
Praga w Warszawie, tak aby nie doszło do zakłócenia czynności z udziałem tych
13.02.2020
©Telksinoe s. 61/64
ławników prowadzonych odpowiednio w Sądzie Okręgowym w Warszawie oraz
Sądzie Okręgowym Warszawa – Praga w Warszawie.
§ 4. Do ławników, o których mowa w § 1, przepis art. 63 § 6 stosuje się
odpowiednio.
§ 5. Po rozpoczęciu kadencji ławników Sądu Najwyższego, ławnik, o którym
mowa w § 1, może brać udział jedynie w rozpoznawaniu sprawy rozpoczętej
wcześniej z jego udziałem, do czasu jej zakończenia.
Art. 128. Ilekroć w przepisach odrębnych jest mowa o:
1) Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych Sądu
Najwyższego – należy przez to rozumieć, odpowiednio, Izbę Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych albo Izbę Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw
Publicznych Sądu Najwyższego;
2) Izbie Wojskowej Sądu Najwyższego – należy przez to rozumieć Izbę Karną
Sądu Najwyższego.
Art. 129. Dotychczasowe przepisy wykonawcze wydane na podstawie:
1) art. 23 ustawy uchylanej w art. 135 zachowują moc do dnia wejścia w życie
przepisów wykonawczych wydanych na podstawie art. 4 niniejszej ustawy,
2) art. 70 § 5 ustawy uchylanej w art. 135 zachowują moc do dnia wejścia
w życie przepisów wykonawczych wydanych na podstawie
art. 103 § 5 niniejszej ustawy
– nie dłużej jednak niż przez okres 12 miesięcy od dnia jej wejścia w życie.
Art. 129a. § 1. Przepis art. 37 § 1 stosuje się do sędziów Sądu Najwyższego,
którzy objęli stanowisko sędziego Sądu Najwyższego po dniu wejścia w życie
ustawy z dnia 21 listopada 2018 r. o zmianie ustawy o Sądzie Najwyższym (Dz. U.
poz. 2507)8).
§ 2. Do sędziów Sądu Najwyższego, którzy objęli stanowisko sędziego Sądu
Najwyższego przed dniem wejścia w życie ustawy z dnia 21 listopada 2018 r. o
zmianie ustawy o Sądzie Najwyższym (Dz. U. poz. 2507)8) stosuje się przepis
art. 30 ustawy uchylanej w art. 135.
8)
Ustawa weszła w życie z dniem 1 stycznia 2019 r.
13.02.2020
©Telksinoe s. 62/64
Art. 130. Do dnia powołania Prezesa Sądu Najwyższego kierującego pracą
Izby Dyscyplinarnej obowiązki tego prezesa wykonuje najstarszy wiekiem sędzia
powołany na stanowisko sędziego Sądu Najwyższego orzekającego w Izbie
Dyscyplinarnej.
Art. 131. Sędziowie zajmujący w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy
stanowiska w innych izbach Sądu Najwyższego mogą zostać przeniesieni na
stanowiska w Izbie Dyscyplinarnej. Do dnia obsadzenia po raz pierwszy wszystkich
stanowisk sędziów Sądu Najwyższego w Izbie Dyscyplinarnej, sędzia zajmujący
stanowisko w innej izbie Sądu Najwyższego składa wniosek o przeniesienie na
stanowisko w Izbie Dyscyplinarnej do Krajowej Rady Sądownictwa, po uzyskaniu
zgody Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego oraz Prezesa Sądu Najwyższego
kierującego pracą Izby Dyscyplinarnej oraz izby, w której zajmuje stanowisko
sędzia składający wniosek o przeniesienie. Do pełnienia urzędu na stanowisku
sędziego Sądu Najwyższego w Izbie Dyscyplinarnej, do dnia obsadzenia po raz
pierwszy wszystkich stanowisk w tej izbie, powołuje Prezydent Rzeczypospolitej
Polskiej, na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa.
Art. 132. Niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 2 lat od wejścia
w życie niniejszej ustawy, Sąd Najwyższy opublikuje w Biuletynie Informacji
Publicznej na stronie podmiotowej Sądu Najwyższego orzeczenia wraz z uzasadnieniami
wydane przez Sąd Najwyższy przed wejściem w życie niniejszej ustawy.
Art. 133. § 1. Z dniem wejścia w życie niniejszej ustawy znosi się Izbę Pracy,
Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych oraz Izbę Wojskową.
§ 2. Z dniem wejścia w życie niniejszej ustawy tworzy się Izbę Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych, Izbę Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych
oraz Izbę Dyscyplinarną.
§ 3. Sprawy wszczęte i niezakończone przed dniem wejścia w życie niniejszej
ustawy, rozpatrywane przez Izbę Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw
Publicznych oraz Izbę Wojskową przejmują i prowadzą izby właściwe w tych
sprawach na podstawie przepisów art. 23–27.
Art. 134. Z dniem wejścia w życie niniejszej ustawy sędziowie Sądu Najwyższego
orzekający w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych stają się sędziami
orzekającymi w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych.
13.02.2020
©Telksinoe s. 63/64
Rozdział 12
Przepisy końcowe
Art. 135. Traci moc ustawa z dnia 23 listopada 2002 r. o Sądzie Najwyższym
(Dz. U. z 2016 r. poz. 1254, 2103 i 2261, z 2017 r. poz. 38 i 1452 oraz z 2018 r. poz. 3).
Art. 136. Ustawa wchodzi w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia 9).
9)
Ustawa została ogłoszona w dniu 2 stycznia 2018 r.
13.02.2020
©Telksinoe s. 64/64
Załącznik do ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r.
Tabela mnożników służących do ustalenia wysokości dodatków funkcyjnych
Lp. Stanowisko Mnożnik
1 Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego 1,2
2 Prezes Sądu Najwyższego 1,0
Przewodniczący wydziału, Rzecznik Dyscyplinarny Sądu
3 0,7
Najwyższego, Nadzwyczajny Rzecznik Dyscyplinarny
Rzecznik Prasowy, zastępca przewodniczącego wydziału, Zastępca
4 0,5
Rzecznika Dyscyplinarnego Sądu Najwyższego
13.02.2020
Do góry